YouTube si burim informacioni për pacientët: instrument efikas por jo gjithmonë i saktë. Eksperienca përtej kufijve

Platforma YouTube po bëhet edhe në Itali një mjet i rëndësishëm për të dialoguar me pacientët qoftë për dentistë të veçantë qoftë për sindikatat dhe shoqëritë shkencore. SIdP prej kohësh po përdor web-in dhe rrjetet sociale për të promovuar mesazhet e veta që kanë si qëllim shëndetin oral, ashtu si AIOP, ANDI dhe të tjerë. Tani për tani nuk është akoma e mundur të bëhet një analizë mbi rezultatet e këtyre aktiviteteve, ndoshta duke i krahasuar me mjete të tjera informative dhe duke vlerësuar edhe raportin kosto-përfitim. Ana tjetër e medaljes janë në fakt shumë informacione false, që lidhen edhe me shëndetin, të përhapura nëpërmjet këtyre instrumenteve.
Në shtypin shkencor janë të pranishëm punime që kanë kërkuar të analizojnë këtë instrument.
Dy artikuj, një i firmosur nga një ekip holandez i Universitetit të Groningen, ndërsa tjetri nga kërkuesit e Universitetit të Jordanisë në Amman në bashkëpunim me një koleg të Universitetit College of London: janë publikuar në të njëjtin numër të Oral Diseases, duke analizuar edhe potencialitetin e YouTube si burim informacioni, respektivisht për Sindromën e Sijögren edhe për tumoret e zgavrës orale.

Interneti është rritur vitet e fundit derisa është bërë një ndër burimet më kryesore të marrjes së informacioneve mjekësore, qoftë për pacientët qoftë për profesionistët e shëndetësisë. Në Shtetet e Bashkuara, që shpesh janë pararendës në përdorimin e teknologjive të reja, më shumë se 7 nga 10 adultë kishin bërë kërkime në internet për të marrë informacion lidhur me shëndetin. Ndërkohë, YouTube pohohet si platforma më popullore për shikimin dhe shpërndarjen e videove, me mbi 1 miliard persona që futen në këtë website dhe 300 orë me materiale të reja të videove të ngarkuara çdo minutë.
Në bazë të vlerësimeve të Alexa mbi trafikun e Internetit, YouTube është klasifikuar në vendin e tretë, pas Google dhe Facebook, si burime për numrin më të madh të akseseve dhe të personave që kërkojnë materiale. Megjithatë, një rishikim i fundit sistematik i videove me temën shëndetësore të pranishme në YouTube, ka zbuluar bollëkun e informacioneve të pasakta, për më shumë të tipit anekdotike, që kundërshtojnë standartet e vendosura dhe të pranuara nga komuniteti shkencor.

Duke pasur parasysh këtë skenar, kërkuesit holandezë kanë kryer një kërkim elektronik botëror mbi YouTube për "sindromën Sjögren". Pasi janë përjashtuar videot dopjo, ato të parëndësishme dhe ato në gjuhë të ndryshme nga anglishtja, kanë mbetur 70 të dobishme për të kryer analizën e synuar, nëpërmjet një klasifikimi që i kanë ndarë në "të dobishëm", "çorientues" dhe "eksperienca personale". Cilësia e videove të seleksionuara është matur sipas shkallës Gqs (Global quality scale): videot e dobishme janë kontrolluar dhe vlerësuar përsa i përket besueshmërisë dhe lehtësisë për tu kuptuar nëpërmjet një shkalle me 5 vlera; janë ekzaminuar më pas videot e gjykuara si çorientuese dhe ato që kanë ardhur si fryt i eksperiencave personale të pacientëve.
Ka rezultuar që videot efektivisht të dobishme janë maxhoranca, por e kalojnë pak gjysmën (51,5%) dhe cilësia dhe kuptueshmëria tyre është mesatare (vlera 2.5 nga 5); 40% vjen nga historitë personale të pacientëve, por shqetësuese më së shumti janë 8,6% e videove që përfshijnë informacione çorientuese: gabimet më të shpeshta kanë të bëjnë me etimologjinë por edhe me trajtimin, duke sjellë risqe të dukshme për ata që vendosin të ndjekin këto këshilla.

Kërkimi i studiuesve jordanez ka qenë shumë i ngjashëm: këtë herë fjalët kyçe për kërkimin në YouTube kanë qenë "oral cancer" dhe "mouth cancer" dhe videot janë ekzaminuar në mënyrë të pavarur nga tre kërkuesit për një vlerësim të dobishmërisë së tyre në promovimin e një individualizimi të hershëm të tumoreve të zgavrës së gojës. Janë identifikuar 188, prej të cilave 152 i ofrojnë pacientit informacione, ndërsa 36 janë dëshmi personale. Shkalla e dobishmërisë së përgjithshme është gjykuar e ulët (3,56 sipas shkallës nga 0-10). Ashtu siç parashikohej, videot e ngarkuara nga përdorues të veçantë janë me cilësi më të ulët në krahasim me ato që janë futur nga organizata personale.
Përfundimet e autorëve të dy studimeve janë shumë të ngjashme dhe bëjnë thirrje për përgjegjshmërinë e organizatave profesionale dhe të profesionistëve të shëndetësisë, duke përfshirë stomatologët, për të përmirësuar përmbajtjen e pranishme në YouTube dhe mbi të gjitha rekomandojnë të diskutohet me pacientët, duke i orientuar drejt burimeve informuese më të besueshme.

Adelmo Calatroni

Delli K, Livas C, Vissink A, Spijkervet F. Is YouTube useful as a source of information for Sjögren's syndrome? Oral Dis. 2016 Apr;22(3):196-201. Hassona Y, Taimeh D, Marahleh A, Scully C. YouTube as a source of information on mouth (oral) cancer. Oral Dis. 2016 Apr;22(3):202-8.

Përktheu: Valbona Spahia