Gjendet një "maryland" e shekullit XIV. Zbulimi i bërë nga kërkuesit e Universitetit të Pisës

Një protezë dentare e katër shekujve më parë është gjetur midis mbetjeve të familjes Guinigi, në shtëpinë e vjetër në Lucca, ku varri gjendet në kishëzën brenda manastirit të San Francesco-s në Lucca. Kjo mbetje u zbulua dhe studiua nga divizioni i Paleopatologjisë së Universitetit të Pisës që prej disa vitesh po merren me studimin osteoarkeologjik të mbetjeve humane që i përkasin familjes Guinigi.

Gjatë pastrimit dhe restaurimit të mbetjeve skeletike që janë përzier në brendësi të varrit kolektiv të familjes është zbuluar një protezë dentare me ar e cila ka ngjallur interes të veçantë qoftë për shkak të mënyrave të krijimit, qoftë për gjetjen e rrallë - thuhet në një sit të Ateneo - s.
Studimi i gjetjes së çmuar është kryer nga doktoresha Simona Minozzi e Divizionit të Paleopatologjisë së departamentit të Kërkimit Translacional dhe të Teknologjive të Reja në Mjekësi dhe Kirurgji, me bashkëpunimin e profesor Gino Fornaciari, të profesoreshës Valentina Giuffra dhe të doktor Antonio Fornaciari.

"Studimi i kontekstit arkeologjik nuk ka lejuar zbulimin e një date të saktë për protezën që sidoqoftë lidhet me vitet nga 1392 deri në 1429 (por disa elemente sugjerojnë datimin në fillim të shek. 17) dhe pavarësisht se ekzistojnë përshkrime të aparaturave të ngjashme në testet e periudhës, nuk ka prova të tjera arkeologjike." - shpjegon Simona Minozzi - "Proteza dentare e gjetur në varrin e Guinigi është pra e para dëshmi e protezave dentare të kësaj periudhe historike dhe shton një pjesëz të çmuar të historisë së stomatologjisë." Rezultatet e studimit janë publikuar këto ditë në revistën Clinical Implant Dentistry and Related Research.

Proteza, shpjegojnë kërkuesit, është e formuar nga pesë dhëmbë human mandibular që janë lidhur së bashku nga një pllakë ari; forma dhe përmasat e bëjnë të përshtatshme për zëvendësimin e harkatës anteriore mandibulare. Dhëmbët, kaninë dhe incizivë të vendosur pa respektuar sekuencën korrekte anatomike, i përkasin individëve të ndryshëm. Për realizimin e aparatit rrënja e secilit dhëmb është punuar me limë dhe është prerë në mënyrë longitudinale; në brendësi të prerjes është vendosur një fletë e hollë ari në të cilën janë kapur dhëmbët me disa kunja të vogla. Fleta e arit ka dy krahë në të dyja anët e protezës të cilat kanë formën e shkronjës S, ku janë të pranishme dy vrima të vogla që garantojnë ankorimin e dhëmbëve që janë akoma në pjesën e mandibulës, prej së cilës nuk janë gjetur gjurmë. Në fakt, tentativat e lidhjes së protezës me mandibulat e shumta që janë gjetur në varrin kolektiv që përmbante mbetjet e pothuajse 100 personave të varrosur aty, nuk kanë dhënë përgjigje pozitive. Në çdo rast, prania e një depozitimi të tartarit në sipërfaqen e dhëmbëve tregon që aparati është mbajtur për një kohë të gjatë.

E domosdoshme, për të kuptuar strukturën e protezës, ka qenë, shpjegojnë kërkuesit, mikro-CT, e kryer nga prof.. Piero Salvatori dhe nga dr. Daniele Panetta të Institutit të Fiziologjisë Klinike të CNR. Përveç kësaj, falë bashkëpunimit me prof. Massimo de Sanctis dhe doktoreshë Randa Ishak, e departamentit të Inxhinierisë Civile dhe Industriale është bërë e mundur kryerja e analizës metalografike nëpërmjet mikroskopisë elektronike me skanim. Spektri me rreze X i fletës ka zbuluar përbërjen e lidhjes metalike të përdorur, që ka një përmbajtje mesatare: 73% Ar, 15,6% Argjend dhe 11,4% Bakër.

Përktheu: Valbona Spahia