Analiza dentare në toksikologji. Një studim ndërkombëtar tregon "sekretet" e fshehura të dentinës

Lara Figini

Stomatologjia forenzike është një disiplinë që ka evoluar shumë përtej fushës së identifikimit human. Në fakt mund të dallojmë në stomatologjinë moderne forenzike sektorët e mëposhtëm të ndërhyrjes:
1) identifikimi i mbetjeve skeletike nëpërmjet metodave dentinale;
2) vlerësimi i lezioneve nga kafshimi i njeriut për qëllime hetuese;
3) vlerësimi mjeko-ligjor i traumave në indet orale;
4) praktika e keqe stomatologjike (për faj profesional, dëmtim biologjik);
5) vlerësimi i moshës së individëve të gjallë dhe kufomave të individëve të vdekur;
6) keqtrajtimet, abuzimet dhe çrregullimet te minorenët dhe adultët;
7) identifikimi i seksit dhe forma e ndihmës qoftë në hetime juridike qoftë në gjetje arkeologjike.

Në një studim të publikuar te Forensic Science International në gusht 2016 është shkruar një artikull në të cilin ilustrohet se si duhet të analizohen dhëmbët post-mortem për shkak se në dentinë dhe në indin me karies inkorporohen dhe mbahen substanca farmakologjike si dhe substanca të drogës falë furnizimit me gjak në pulpën dentare. Në këtë studim pilot, është nxjerrë dhe analizuar një dhëmb post-mortem me tre toksiko-vartës duke kërkuar për gjurmë droge apo barnash. Pulpa është hequr në dy raste; në rastin e tretë dhëmbi është trajtuar në mënyrë endodontike. Dhëmbët janë ndarë në rrënjë, kurorë dhe material me karies dhe janë hequr substancat e drogërave me metanol me anë të ultratingujve. Materialet e hequra i janë nënshtruar një screening për barna nga LC-MSN (ToxTyper™) dhe nga ana sasiore janë analizuar me LC-ESI-MS/MS në mënyrën MRM. Rezultatet janë krahasuar me rezultatet analitike të marra për gjakun kardiak, gjakun femoral, urinën, përmbajtjen e stomakut dhe flokëve. Në indet e forta dentare janë zbuluar 11 drogëra (amfetaminë, ekstazi, morfinë, kodeinë, norkodeinë, metadone, EDDP, fentanil, tramadol, diazepam, nordazepam dhe prometazinë) dhe përqendrimet variojnë nga rreth 0,13 pg/mg në 2400 pg/mg. Përqendrimet zvogëlohen sipas rregullit të mëposhtëm: material me karies >rrënjë>kurorë.

Vetëm dhëmbi i trajtuar në mënyrë endodontike ka treguar përqendrime më të larta në kurorë sesa në rrënjë.
Dentina pra mund të rikuperojë sasinë më të madhe të substancave të drogërave në krahasim me smaltin falë furnizimit me gjak të pranishëm në pulpën dentare. Ndërsa smalti mund të konsiderohet si një mbrojtje dhe barrierë që ndalon pjesërisht inkorporimin e barnave dhe substancave të drogërave në kurorën e dhëmbit nëpërmjet pështymës.
Pra nga ky studim mund të pohohet që në toksikologjinë post-mortem, analiza e indeve të forta të dhëmbëve mund të jetë një alternativë e dobishme për të vendosur konsumimin e drogës, sepse të dhënat që furnizojnë këto inde mbivendosen me ato që merren nga lëngjet e trupit dhe flokët.

Nën kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore e Ododntoiatria33

Bibliografia:
- Determination of medicinal and illicit drugs in post mortem dental hard tissues and comparison with analytical results for body fluids and hair samples. Miriam Klima , Markus J. Altenburger , Jürgen Kempf , Volker Auwärter , Merja A. Neukamm. Forensic Science International 265 ( agosto 2016) 166-171

Përktheu: Valbona Spahia