Duhanpirja, shkaktari kryesor i gengivitit te gratë

Një nga shkaqet më të rëndësishme të gengivitit është duhanpirja: kush pi duhan, ka një probabilitet 6 herë më të madh për të zhvilluar gengivit në krahasim me një joduhanpirës. Problemi bëhet edhe më i rëndësishëm për popullsinë e gjinisë femërore duke marrë në konsideratë numrin gjithnjë e në rritje të atyre që konsumojnë duhan. Arsyet fiziopatologjike të dëmtimit përbëhen nga fakti se tymi dhe nikotina reduktojnë fluksin e gjakut në gengiva, duke vënë në risk kështu vetë gengivat dhe kockën ku mbështeten dhëmbët. Toksinat që përmbajnë cigaret, më pas mund të ndikojnë direkt në inflamacionin dhe ënjtjen gengivale.

Për më tepër tymi i duhanit redukton aftësinë e organizmit për të luftuar infeksionet nëpërmjet një reduktimi të numrit të qelizave imunitare mbrojtëse. Më pas, të njëjtat mikroorganizma të pranishëm në zgavrën orale mund të modifikohen në kontakt me tymin, duke qenë se shtamet patogjenike më agresive priren të shumohen. Një aspekt përkeqësues është që zakoni i duhanipirjes mund të maskojë shenjat e hershme të gengivitit si gjakrrjedhja gjatë larjes së dhëmbëve. Por nuk është vetëm kjo sepse është e rëndësishme që t'i shpjegohet një femre që vuan nga periodontopatia se lënia e duhanit është thelbësore për përmirësimin klinik sepse duhani përkeqëson inflamacionin periodontal.

Siç theksohet, shkaku i gjakrrjedhjes gengivale qëndron në miliona baktere të pranishme në pllakën që gjendet te dhëmbët dhe formohet përgjatë sulkusit gengival. Gengiviti nuk duhet të nënvlerësohet mbi të gjitha sepse nëse lihet pa trajtuar për një kohë të gjatë, mund të evoluojë në një formë më të rëndë dhe kronike të sëmundjes gengivale si periodontopatia, ku gengivat janë kaq të inflamuara dhe të infektuara saqë fillojnë të ushtrojnë një tërheqje të gengivave, kockës dhe indeve ku mbështeten dhëmbët duke i dëmtuar këto struktura. Rezultati i gjithë kësaj përbën halitozën, gengivat e ënjtura dhe në rastet më të rënda humbjen e dhëmbit.

Por një shkak i gengivitit është edhe diabeti: nëse nivelet e glicemisë janë në mënyrë konstante shumë të larta mund të dëmtojnë enët e gjakut, duke përcaktuar një fluks më të vogël oksigjeni dhe substancash ushqyese kur qarkullimi është i dobët. Përveç kësaj nivele të larta të sheqerit në pështymë mund të shtojnë rritjen e baktereve patogjene në zgavrën orale. Kështu duhet vendosur kuadro klasike e gengivitit dhe e sekelave të mundshme në rastin e mungesës së trajtimit. Marrëdhënia ndërmjet gengivitit dhe diabetit është dydrejtimëshe: në fakt një seri infeksionesh në gengiva e bën më të vështirë kontrollin e glicemisë. Diabeti është në raport dydrejtimësh edhe me një patologji tjetër kronike dhe komplekse siç është periodontiti. Në fakt, pasi ka një rritje në prevalencën dhe ashpërsinë e periodontitit te pacientët e prekur nga diabeti, ka gjithashtu edhe një rritje të prevalencës së diabetit te pacientët e prekur nga periodontiti. Duhet kujtuar në fakt se diabeti lidhet me çrregullimin metabolik që ndryshon përgjigjen inflamatore, me përgjigjen pasuese që nuk është në proporcion me bartësin dhe gjendjet e inflamacionit të lartë që përshpejtojnë ndër të tjerash shkatërrimin e indit dhe humbjen e ankorimit.

Përsa i përket trajtimit të gengivitit, vlejnë rregullat e përshkruara në sipër: në prani të njërës nga simptomat tipike (dhimbja dhe ndjeshmëria e gengivave, ënjtja ose inflamimi i tyre, gjakosja e gengivave) duhet pacientët t'i drejtohen menjëherë stomatologut dhe të kryejnë një pastrim dentar që mund të ndihmojë në ndalimin e zhvillimit të pllakës. Më pas të udhëzohen pacientët për një higjienë orale të përditshme duke përdorur fillin dentar apo furçat interdentare, duke evituar prekjen e gengivave të ënjtura dhe të inflamuara dhe duke kaluar ndërmjet hapësirave të çdo dhëmbi, pa harruar molarët posteriorë. Më pas të vijohet me një shpëlarje dhe procedohet larja e dhëmbëve për të arritur mbrojtjen më të mirë kundër pllakës.

Është mirë që të këshillohet zgjedhja e një furçeje me fije të buta, në mënyrë që të mos dëmtohen gengivat delikate. Së fundi është thelbësore që të zgjidhet me kujdes edhe pasta e dhëmbëve: duhet të jetë një produkt me proteina dhe enzima që janë të pranishme edhe në pështymë në mënyrë që të lejojë rifitimin e mikrobiomës së ndryshuar dhe të mbrojë në mënyrë natyrale gojën.