Dhėmbėt dhe tė ushqyerit: njė kombinim i pazgjidhshėm

| 21 Qershor 2021 |

Dhėmbėt dhe tė ushqyerit: njė kombinim i pazgjidhshėm


Humbja e dhėmbėve ėshtė njė nga problemet mė pak tė diskutuara publikisht, por mė tė rėndėsishme tė popullatės sonė tė cilėt, ndėrsa plaken pa dhėmbė, e gjejnė veten tė detyruar tė strehohen nė njė dietė tė pasur me karbohidrate dhe me pak proteina. Cilėsia dhe sasia e ushqimit, e shoqėruar me njė metodologji adekuate tė gatimit, ėshtė baza e njė ekuilibri ushqimor tė nevojshėm pėr tė gjithė ne dhe nė veēanti pėr njerėzit e moshuar nė tė cilėn, problemet mjekėsore dhe dentare shpesh i shtohen problemeve ushqimore.

Lista e problemeve dhe faktorėve qė ēojnė tė moshuarit nė mangėsi ushqyese, me mungesa subklinike tė vitaminave dhe mineraleve dhe me njė pasojė tė rrezikut tė kequshqyerjes mund tė jetė jashtėzakonisht e gjatė: pa dhėmbė, lėvizshmėri tė dhėmbėve, abscese, proteza tė pjesshme dhe totale tė lėvizshme, djegie gojė, disfagi, probleme socio-ekonomike, vėshtirėsi pėr tė shkuar pėr tė bėrė pazar, pėrdorim i tepėrt i ushqimeve tė gatshme dhe tė paketuara, probleme psikologjike nė lidhje me uljen e numrit tė miqve ose humbjen e njė bashkėshorti me pasojė izolimin, monotonia shpesh shkakton dhe shoqėrohet me vėshtirėsi nė pėrtypje dhe sėmundje kronike, njė ndjenjė tė reduktuar tė etjes.

Nė kėto zona, lėndėt ushqyese dhe ushqimet funksionale kanė njė rėndėsi tė veēantė, d.m.th ato qė promovojnė shėndetin tek tė moshuarit (dhe jo vetėm), pėrmes njė diete me tė paktėn tre vakte ditore qė pėrmbajnė proteina tė tretshme, me cilėsi dhe nė sasi tė pėrshtatshme (1.0-1.2) g / Kg.), pėrveē karbohidrateve dhe lipideve.

Sidoqoftė, duhet theksuar qė depistimi ushqimor, me matje antropometrike (pesha, BMI - indeksi i masės trupore - perimetri i trupit, palosjet e lėkurės, pėrbėrja e trupit), duhet domosdoshmėrisht tė shoqėrohet me njė ekzaminim periodontal tė kryer duke zbuluar tė gjithė parametrat e nevojshėm biometrikė (prania tė elementeve dentare, thellėsia e xhepit, lėvizshmėria e dhėmbėve, sasia e gengivės ngjitėse tė pranishme) nė mėnyrė qė tė sigurohet pėrtypja e saktė dhe adekuate e ushqimit, aq e rėndėsishme pėr tretshmėrinė dhe asimilibilitetin e tij.

Kjo sepse njė program ushqyes, edhe nėse ėshtė i pėrgatitur me mjeshtėri, funksionon vetėm dhe vetėm nėse dhėmbėt dhe mishrat e dhėmbėve janė tė pranishėm dhe tė shėndetshėm, duke i bėrė kėshtu propozimet tona dietike efektive dhe konkrete.

Me pak fjalė, nėse nuk keni dhėmbė, nėse keni proteza tė lėvizshme, nėse keni dhimbje, nėse keni siklet nė gojė, djegie, gjakderdhje, ēdo plan ushqyes ėshtė i dėnuar me dėshtim, pak a shumė i shėnuar, i cili mund tė ēojė nė njė patologji tė quajtur kequshqyerje.
Kjo situatė klinike shoqėrohet shpesh me tharjen e gojės, uljen e sensit tė shijes, pėrjashtimin nga dieta e shumė ushqimeve, veēanėrisht ato shumė tė rėndėsishme siē janė proteinat, me njė ulje tė funksioneve tė zorrėve dhe pėr kėtė arsye nė tretjen dhe thithjen e disa ushqyesve.

Dhe kėtu ėshtė rėndėsia e mbajtjes sė njė dhėmbėzimi tė plotė, humbja e tė cilit, pėrveē njė vėshtirėsie tė rėndėsishme nė pėrtypje, si pėr nga sasia e ushqimit ashtu edhe nga cilėsia, ēon nė mėnyrė tė pashmangshme nė humbjen e interesit pėr ushqimin, nė njė socializim tė reduktuar nė kohėn e vakt. dhe, rrjedhimisht, nė njė rėnie nė tė ardhurat nga ushqimi.

Integriteti i zgavrės sė gojės ėshtė thelbėsor pėr njė dietė korrekte dhe tė plotė dhe pėr tė luftuar nė mėnyrė tė efektshme kequshqyerjen pa pasur nevojė tė pėrdorim recetė tė ushqimeve specifike, veēanėrisht tek tė moshuarit tanė. Prandaj, njė periodontist duhet tė shoqėrohet gjithmonė me dietologun tuaj pėr tė ruajtur shėndetin oral me kalimin e kohės, duke kujtuar se mirėqenia ėshtė gjithmonė shuma e shumė pėrbėrėsve mjekėsorė dhe dentarė, secili me rėndėsi parėsore.

Nė kujdesin e: Prof. Luigi Checchi, Departamenti i Shkencave Biomjekėsore dhe Neuromotorike - Njėsia e Stomatologjisė, Universiteti i Bolonjės



Pėr tė votuar duhet tė vendosni kredencialet tuaja nė Medikey
Nuk ėshtė interesantPak interesantInteresantShumė interesantEkstremisht interesant
( 0 votim / mesatar )
LOGIN


© LIFE SHPK   |   NIPT L41629010D