Rëndësia e pastrimit të ajrit në klinikën dentare

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), pandemia botërore e Covid-19 nga virusi SARS-CoV-2 ka shkaktuar më shumë se 800 milionë raste të konfirmuara dhe më shumë se shtatë milionë të vdekur deri më sot. Kostoja...

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), pandemia botërore e Covid-19 nga virusi SARS-CoV-2 ka shkaktuar më shumë se 800 milionë raste të konfirmuara dhe më shumë se shtatë milionë të vdekur deri më sot. Kostoja ekonomike për shkak të kësaj pandemie dhe e lidhur me humbjen e produktivitetit dhe me dëmtimet në shëndet, u vlerësua në më shumë se 16 trilionë dollarë.

"Pandemia e Covid-19 zbuloi se sa e papërgatitur ishte bota në reagimin ndaj saj, pavarësisht njohurive të fituara nga pandemi të mëparshme. Një nga gabimet më të rënda ishte paaftësia fillestare për të kuptuar rëndësinë e transmetimit të virusit nëpërmjet ajrit, pavarësisht përpjekjeve të vazhdueshme të komunitetit shkencor ndërkombëtar që merret me aerosolët", thekson Constantinos Sioutas, profesor në Universitetin e Kalifornisë së Jugut, Los Anxheles, SHBA.

Tashmë, ne e dimë se më shumë se 90% e infektimeve me Covid-19 ka ardhur si pasojë e transmetimit nëpërmjet ajrit.
Qeniet njerëzore prodhojnë sasi të mëdha grimcash më të vogla se 5 µm, ndërkohë që marrin frymë dhe flasin. Këto grimca të vogla lundrojnë lehtësisht në ajër dhe e transportojnë përmbajtjen e tyre virale qindra metra larg nga vendi i lëshimit. Gjatë teshtitjes ose kollitjes, lëshohet një "tufë" pikëzash, zakonisht më të mëdha se 10 µm (20-200 µm). "Përdorimi i maskës të sjell shumë avantazhe, por edhe të kufizon disi. Edhe pse maskat janë shumë efikase në filtrimin e grimcave më të mëdha se 5 mikrometra, efikasiteti i tyre reduktohet në 50%, ose edhe më pak, për grimcat më të vogla. Për më tepër, është vërejtur se maskat kirurgjikale të prodhuara kudo në botë, janë të mbushura me përbërës organikë gjysmë të avullueshëm dhe të avullueshëm (COV), me hidrokarbure policiklike aromatike (IPA) dhe përbërës karbonilë", vazhdon Sioutas.

Për të, mënyra më efikase për një reduktim të konsiderueshëm të përqendrimit të grimcave, edhe të atyre shumë të vogla, në ambientet e mbyllura, të tilla si klinika dentare, ku prodhohet shumë aerosol, është ventilimi i kombinuar me përdorimin e pastruesve të lëvizshëm të ajrit. Kjo është një teknikë pastrimi ajri të brendshëm, e njohur prej dekadash nga komuniteti shkencor, por nuk e ka tërhequr akoma vëmendjen e publikut e sidomos të autoriteteve drejtuese dhe të politikëbërësve.

Pastruesit e lëvizshëm të ajrit me filtra HEPA (Ajri i grimcave me efikasitet të lartë) mund t'i pastrojnë plotësisht hapësirat e brendshme prej 50-100 m2 në pothuajse 15-20 minuta, në varësi të modelit.

Zgjedhja e pastruesit të ajrit varet kryesisht nga vëllimi i dhomës, në të cilën do të përdoret. Rregulli është që sasia pastruesit duhet të jetë e mjaftueshme që vëllimi i ajrit të dhomës të kalojë përmes pajisjes së pastrimit (dhe të filtrohet) afro katër ose pesë herë në një orë. Preferohet që të përdoren pastruesit me filtër HEPA, në vend të pastruesve me jonizim. Këta të fundit, mund të sjellin probleme në ambientet e mbyllura, si klinikat dentare, sidomos ku ka prani të individëve të ndjeshëm (si fëmijët, të rriturit me patologji paraekzistuese, të moshuarit), pasi ata çlirojnë ozon në sasi më të madhe se 60ppb dhe mund të shkaktojnë edhe formimin e përqendrimeve të larta të aerosolëve organikë sekondarë (SOA).

"Kjo rrugë është mënyra kryesore e transmetimit të Covid-19 dhe përdorimi i maskës së fytyrës ofron mbrojtje të kufizuar, sidomos në hapësirat e brendshme me shumë individë. Përdorimi i pastruesve të ajrit të brendshëm me filtra HEPA dhe i sistemeve efikase të ajrimit, është thelbësor në mbrojtjen nga virusi. Zbatimi i këtyre sistemeve duhet të rekomandohet nga autoritetet rregullatore në vendet e tilla si: studiot mjekësore, spitalet, klinikat dentare, restorantet, shkollat, hapësirat e transportit publik, magazinat e mëdha, vendet e punës, shtëpitë e kujdesit, etj. Këto sisteme nuk na mbrojnë vetëm nga Covid-19, por edhe nga gripi, alergjitë dhe ndotja atmosferike, të cilat janë shkaktare të miliona rasteve të vdekjeve në të gjithë botën çdo vit", përfundon prof. Sioutas.