|

Si të menaxhojmë dhimbjen pas një trajtimi endodontik: të dhënat e një rishikimi sistematik

Dhimbja post-operatore është një komplikim i zakonshëm i trajtimeve endodontike (25% - 40% e rasteve) lidhur me përkeqësimin e përgjigjes inflamatore dhe lëshimit të ndërmjetësve të inflamacionit si prostaglandinat që aktivizojnë nociceptorët e ndjeshmërisë në indet periapikale. 
Analgjezikët jo narkotikë, përfshirë barnat antiinflamatore jo steroide (FANS) dhe paracetamolin (acetaminophen) janë konsideruar një klasë farmakologjike e rëndësishme në trajtimin e dhimbjes endodontike mbi të gjitha pasi njihen për reduktimin e inflamacionit. Veprimi përfitues i NSAID është i lidhur me kapacitetin e tyre për të inhibuar sintezën e prostaglandinave në njësitë e inflamacionit. Te pacientët me ndjeshmëri të njohur ndaj FANS dhe në ata që kanë probleme gastrointestinale, paracetamoli mund të jetë i dobishëm dhe duhet të merret në konsideratë për trajtimin e dhimbjes endodontike.
Por cili është efikasiteti i analgjezikëve jo narkotikë dhe cili duhet të jetë modaliteti i administrimit për të optimizuar efektin e tyre?
Kemi gjetur një rishikim sistematik të kohëve të fundit të publikuar në Journal of Oral Rehabilitation shtator 2017 në të cilin mundësohen prova mbi fuqinë e analgjezikëve jo narkotikë në trajtimin e dhimbjes endodontike post-operatore.

Përgjigja përfundimtare se si të menaxhojmë më mirë një dhimbje të tillë mund të jetë e sintetizuar si gjaku:
a) Administrimi në regjime të shumëfishta i analgjezikëve narkotikë gjatë periudhës post-operatore mund të garantojë një efikasitet më të madh
b) Llojet e ndryshëm të analgjezikëve kanë një efikasitet të ndryshëm midis tyre, të influencueshëm dhe nga strategji të tjera trajtimi dhe barna të tjerë të marrë njëkohësisht nga pacienti
c) Nevoja e një anestezie suplementare gjatë trajtimit kanalar mund të jetë një parashikues i përshtatshëm i zgjatjes së dhimbjes. Kështu mund të përdorim disa strategji alternative si terapia e kombinimit dhe injektimi intra-ligamentous i analgjezikut për të reduktuar kohëzgjatjen e inflamacionit.
Në këtë rishikim autorët kanë kryer një kërkim elektronik në bazë të një search strategy (strategji kërkimi) të përcaktuar më parë të artikujve të publikuar në literaturën botërore që të krahasonin dhimbjen post-operatore pas trajtimeve endodontike me adiminstrimin e analgjezikëve jo narkotikë vs placebo.

Janë përzgjedhur studime të randomizuar me kriteret e mëposhtme të përfshirjes:
• Të rriturit me moshë mbi 15 vjeç me diagnozë klinike të pulpitit ireversibël apo nekrozë pulpare
• Individët i janë nënshtruar terapive kanalare jo kirurgjikale
• Trajtimi është kryer në sesione të veçanta ose në vizita të shumta
• Doza të shumëfishta ose teke të analgjezikëve jo narkotikë (NSAID dhe/ose paracetamol) janë administruar para operacionit, në mënyrë intra-operative ose post-operative në rrugë parenterale, orale ose intra-ligamentous
• Intensiteti i dhimbjes post-operatore apo çlirimi nga dhimbja është vlerësuar brenda 24 orëve të para.
Kërkimi bibliografik është kryer nëpërmjet Medline, PubMed, Corchrane Library, Scopus, Science direct dhe Google Scholar.

Artikujt e përfshirë në rishikimin final dhe që i janë nënshtruar metanalizës ishin 27, që përfshijnë 2188 pacientë (shiko tabelën 1). Rezultatet kanë treguar se administrimi i analgjezikëve jo narkotikë ka rezultuar në mënyrë domethënëse më efikas se placebo në menaxhimin e dhimbjes post-operatore pas 6, 12, dhe 24 orësh follow-up post-operator. Nga kjo analizë është zbuluar se menaxhimi i dhimbjes është i lidhur ngushtë në varësi të llojit të analgjezikut të administruar. Rezultatet më të mira janë përftuar me përdorimin e indometacinës dhe Rofecoxib për 24 orë. Megjithatë administrimi pre-operator i analgjezikëve ka sjellë një analgjezi më të mirë brenda 12 orëve dhe kjo pasi nga pikëpamja biologjike reduktimi i sintezës së prostaglandinës dhënë nga analgjezikët zbut përgjigjet e sistemit nervor qendror dhe periferik ndaj stimujve të ndryshëm dhe kështu përgjigjen e pacientit ndaj stimujve të dhimbjes.
Nga ky rishikim është zbuluar se dhimbja post-operatore brenda 6 orëve është më e ulët kur FANS është administruar në rrugë intra-legamentous. Administrimi parenteral dhe ai oral kanë dhënë rezultate të njëjta në menaxhimin e dhimbjes post-operatore, përveç se administrimi parenteral ka efekt në kohë më të shpejtë krahasuar me administrimin oral. Nevojitet megjithatë që të marrim në konsideratë përgjigjen e pacientëve të ndryshëm ndaj administrimit oral të barit që nuk është kurrë i njëjti dhe nuk është i parashikueshëm. Rekomandohet që pacientëve që janë intolerant ndaj analgjezikëve oralë apo efekteve të gastritit apo astmës dhe të ngjashëm t'i administrohet një qetësues kundër dhimbjes në rrugë parenterale.
Nga të dhënat e këtij rishikimi është zbuluar megjithatë se injektimi suplementar i qetësuesit kundër dhimbjes rezulton të jetë më efikas brenda 24 orëve në krahasim me administrimin e anestezisë shtesë në veçanti në pacientë më pulpit ireversibël, ku përftimi i një anestezie adekuate shpesh është e vështirë për shkak të gjendjes inflamatore akute.
Limiti i këtij rishikimi është heterogjeniteti i studimeve: rezultatet duhen interpretuar me kujdes dhe të krahasohen me rezultate të rishikimeve të tilla.

Tabela 1: Studime të përfshira dhe karakteristikat e tyre
 
Nën kujdesin e : Lara Figini, Koordinatore Shkencore e Odontoiatria33

 
Për më tepër:
Shirvani A., Shamszadeh S., Eghbal M.J., Asgary S. The efficacy of non-narcotic analgesics on post-operative endodontic pain: A systematic review and meta-analysis. Journal of Oral Rehabilitation, pp.709-21, Volume 44, Issue 9 September 2017.

Për të votuar duhet të vendosni kredencialet tuaja në Medikey

Interesant ( 70 votim / mesatar 3 )