Autotransplanti dentar në sektorët estetik tek individët në rritje. Këto janë procedurat kirurgjikale

Jo rrallë herë stomatologjia përballet me raste të fëmijëve dhe adoleshentëve me probleme funksionale dhe estetike shkaktuar nga dhëmbët anteriorë që mungojnë.
Shkaqet kryesore të humbjeve të tilla të dhëmbëve janë:
• mungesa e lindur
• traumat
• infeksionet ose lezionet iatrogjene
• heqja nga tumori

Kur verifikohet humbja e dhëmbëve tek individët në rritje është e rëndësishme të zëvendësojmë menjëherë dhëmbin ose dhëmbët mungues për të siguruar hapësirën në harkatë për terapinë implantare në të ardhmen duke parashikuar problemet estetike, psikologjike, sociale dhe funksionale.
Të ndryshme janë opsionet për të zëvendësuar dhëmbët që mungojnë te pacientët e rinj ndër të cilët trajtimet me aparate ortodontike, proteza parciale fikse (FPD) apo kurora në implant, metodika që janë zakonisht të adoptuara pas maturimit skeletor.
Kohët e fundit janë publikuar punë shkencore ndërkombëtare që propozojnë autotransplantin si një opsion interesant trajtimi alternativ mbi të gjitha te fëmijët e vegjël dhe në rritje, që do të shtonte problematikën e pritjes deri në maturimin skeletor. Avantazhi kryesor i kësaj metode është përdorimi i indeve autologe duke ruajtur lidhjen periodontale, duke ofruar rezultate estetike të favorshme. Megjithatë shkallët e mbijetesës për këtë metodë inovative duket se janë të pranueshme dhe të krahasueshme me ato të protezave parciale fikse FPD, të përfshira midis 59,6% dhe 94% pas 10 vjetësh.

Sipas një studimi holandez të publikuar në "Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol" të dhjetorit 2016, autotransplanti dentar mund të përdoret me sukses për trajtimin e dhëmbëve që mungojnë në sektorët anterior maksilarë dhe mandibular. Në ndryshim nga implantet dentare, që në një pacient akoma në rritje dhe që nuk ka arritur akoma maturinë skeletore, për fat të keq frenojnë zhvillimin alveolar, autotransplanti dentar lejon në fakt vazhdimin e zhvillimit alveolar dentar. Ky studim retrospektiv ka ekzaminuar kartelat klinike për një total prej 780 pacientësh që i janë nënshtruar autotransplantit dentar pranë Departamentit të Kirurgjisë maksilo-faciale dhe Patologjisë Orale pranë Spitalit Universitar Vrije Universiteit në Amsterdam midis janarit 2001 dhe dhjetorit 2012. Nga këto 780 pacientë, 46 pacientë i ishin nënshtruar autotransplantit dentar, sidomos në sektorët anterior të maksilës dhe të mandibulës.
Këto 46 pacientë kanë marrë një total prej 59 dhëmbësh të autotransplantuar që vinin nga njësi dhuruesish të ndryshëm dhe ishin 30 meshkuj dhe 16 femra midis 9 dhe 18 vjeç (mosha mesatare 12-15 vjeç). 13 pacientë kanë marrë më shumë se një dhëmb anterior të autotransplantuar por për këtë studim është seleksionuar rastësisht vetëm një nga dhëmbët e autotransplantuar për pacient.

Janë autotransplantuar 33 premoalrë të dytë (26 maksilarë dhe 7 mandibular), 9 premolarë të parë (3 maksilarë dhe 6 mandibular), një molar i tretë maksilar, një inciziv qendror mandibular dhe dy incizivë lateralë maksilar.
Pjesa më e madhe e transplanteve janë kryer për shkak të lezioneve dentare traumatike. 10 dhëmbë janë transplantuar për shkak të agenesis të lindur; çrregullime të zhvillimit si për shembull germination, dilaceracion dhe për shkak të dhëmbëve ektopik apo të impaktuar dhe për të rehabilituar rastet e labioschisi.
Procedurat kirurgjikale kanë qenë si vijon: në rastet në të cilat dhëmbi i dëmtuar ishte akoma në njësi në momentin e ndërhyrjes, dhëmbi është hequr me kujdes për të garantuar ruajtjen e integritetit të kockës alveolare me freza me kokë sferike me shpejtësi të ulët dhe nën irrigim konstant me solucion fiziologjik të kripur janë krijuar njësitë e reja alveolare pritëse. Dhëmbi donator më pas është hequr me kujdes nga njësia e tij origjinale dhe është futur në alveolën e re të njësisë pritëse, duke pasur një kujdes shumë të madh për të mos dëmtuar ligamentin periodontal.
Dhëmbi donator është lidhur në mënyrë të tillë që të mbahet i lirë nga forca okluzale dhe artikuluese dhe janë kryer sutura të tilla për të garantuar stabilitetin primar.
Pacientëve i janë përshkruar antibiotikë për një kohë prej 1 jave (Amoksicilinë 50 mg/kg në ditë) dhe i janë dhënë instruksione për të larë dhëmbët me kujdes rregullisht duke bërë shpëlarje me klorheksidinë 0,12% dy herë në ditë. Periudha e follow-up post operator varionte nga 10 në 61 muaj, me një mesatare prej 17.35 muaj. Trajtimet konservative dhe ortodontike janë kryer më pas aty ku ishte e nevojshme.

Shkalla e mbijetesës së dhëmbëve të autotransplantuar është konsideruar si numri i dhëmbëve të transplantuar që ndodhen akoma në njësi në momentin e kontrollit të radhës. Personat që kanë kryer autotransplant janë konsideruar një sukses nëse dhëmbi dhurues ishte akoma i pranishëm në follow-up, i pranueshëm estetikisht, pa dhimbje dhe pa shenja inflamacioni, pa ripërthithje të jashtme të rrënjës, pa ankilozë dento-alveolare dhe me radiotransparencë periapikale, pa lëvizshmëri dhe xhepa periodontal me thellësi më madhe se 3 mm.
Rezultatet e studimit kanë qenë këto: gjatë periudhës së follow-up, të gjithë dhëmbët e autotransplantuar kanë rezultuar të jenë klinikisht të qëndrueshëm dhe nuk kanë dëshmuar shenja të komplikacioneve.
Katër nga dhëmbët e autotransplantuar kanë dëshmuar lëvizshmëri post operatore 4 javë pas ndërhyrjes por më pas kanë vijuar me shërimin pa komplikime. Vetëm dy nga dhëmbët e autotransplantuar kanë shfaqur komplikime brenda 12 muajve pasues nga transplanti; njëri kishte humbur vitalitetin dhe ka kërkuar më pas një trajtim kanalar dhe tjetri ka zhvilluar një rrënjë të shkurtër edhe pse ishte klinikisht i qëndrueshëm dhe pa lëvizshmëri.
Në bazë të këtij studimi mund të konsiderohet autotransplanti dentar për regjionet anteriore mandibulare dhe maksilare si një opsion i mirë trajtimi për pacientët e rinj akoma në rritje me dhëmbë anteriorë që mungojnë si pasojë e traumave, aplazisë, çrregullimeve në zhvillim dhe për pacientët që kanë nevojë për rehabilitim dentar për patologji si për shembull labioschisi. Autorët nënvizojnë se edhe nëse transplanti do të mbijetonte vetëm për pak vjet, mund të zgjidhte njëkohësisht problematikat estetike dhe funksionale, duke kontribuuar në rritjen normale dhe zhvillimin fiziologjik të kockave alveolare për kohën e mjaftueshme që pacienti të arrijë maturimin skeletor dhe t'i nënshtrohet implantologjisë vetëm pas maturimit.

Nën kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore e Odontoaitria33

Per më tepër:
Tooth autotransplantation in the anterior maxilla and mandible: retrospective results in young patients. Marjolijn Gilijamse,Jacobus A. Baart,Jan Wolff, George K. Sándor, Tymour Forouzanfar, Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol dicembre 2016;122:e187-e192

Përktheu: Erjola Taga