Mbushje retrogradë endodontike. Një material i ri premton aftësi optimale për riparimin e defekteve kockore që janë në kontakt

Kur një trajtim endodontik konvencional dështon edhe pas disa tentativave për ritrajtim, apo nëse është e pamundur të ndiqni një trajtim, i drejtohemi kirurgjisë endodontike retrogradë që konsiston në një ndërhyrje kirurgjikalë që ka si qëllim eliminimin e kulmit të rrënjës që na intereson (apikoektomi) dhe izolimin e kanalit të ekspozuar (mbushje retrogradë)
Një çimento e mirë për mbushje retrogradë duhet të ketë karakteristikat e duhura fiziko-kimike dhe të jetë në gjendje të stimulojë riparimin e zonës së interesuar (Parirokh et al. 2010).
Aktualisht materialet e disponueshëm për të kryer mbushjen retrogradë janë të shumtë:
• Amalgama
• IRM
• Super EBA
• Adezivët dentinal
• Gerestore
• Mineral Trioxide Aggregate (MTA)
Për këto materiale është shkruar shumë literaturë.
Amalgama dhe IRM janë përdorur për shumë vjet në të shkuarën por tashmë janë harruar, pasi me kalimin e viteve kanë treguar përqindjen më të madhe të depërtimit.
Super EBA ka dëshmuar për vite me radhë se është një material optimal për mbushjen retrogradë mbi të gjitha për aftësitë e tjera izoluese. Megjithatë disa studime të kohëve të fundit kanë shprehur rezerva për Super EBA, pasi duket se ka një humbje të vazhdueshme dimensionale (Kazemi e coll.). Disavantashi më i madh i Super EBA qëndron në ndjeshmërinë e tij ndaj teknikës së përdorur dhe rezulton i paparashikueshëm për sa i përket kohës së tij të ngurtësimit.
Gerestore është një kompozit xham-jonomer i thjeshtë për tu përdorur dhe sjell avantazhe të shumta: ka një rrjedhshmëri të mirë, është auto dhe foto polimerizues, ngjitet automatikisht me dentinën dhe mbështetet nga artikuj të shumtë që dëshmojnë biokompatibilitetin krahasuar me indet përreth (Dragoo, Andreasen).
Së fundmi një material tjetër është përhapur shumë dhe është përdorur gjerësisht nga shumë autorë: Mineral Trioxide Aggregate (MTA). MTA është në thelb "çimento Portland" dhe sillet në mënyrë shumë të ngjashme me të. Me shtimin e ujit, procesi i hidratimit të çimentos fillon, duke shkaktuar formimin e një xheli prej silici të hidratuar.
Gjatë procesit të hidratimit të MTA, disilikati i kalciumit dhe trisilikatet prezentë në formulimin e çimentos reagojnë për të formuar një xhel të hidroksidit të kalciumit dhe silikatit të kalciumit të hidratuar, që vetvetiu e bën përbërjen shumë alkaline. Megjithatë MTA ka disa cilësi negative që duhet të merren në konsideratë, si për shembull manovrimi i ulët, rezistenca e dobët, shpejtësia e lartë e ngjyrosjes së strukturës dentare, tretshmëria e lartë në ambient të lagësht, prezenca dhe lëshimi i arsenikut mbi limitet e sigurisë të propozuara nga norma, standardi ISO 9917-1, kohë e gjatë shërimi. Këto karakteristika justifikojnë zhvillimin e çimentove të reja që inkorporojnë cilësitë e shkëlqyera biologjike të MTA me një material që është i thjeshtë për tu manipuluar dhe aplikuar dhe ka një rezistencë adekuate mekanike. Kështu një çimento endodontike me bazë të aluminatit të kalciumit të quajtur EndoBinder (Binderware, São Carlos, SP, Brazil) është zhvilluar pranë Universitetit Federal të São Carlos (UFSCar-Brasil, numri i patentës PI0704502-6), me qëllimin për të ruajtur karakteristikat e shkëlqyera dhe aplikimet klinike të MTA, duke eliminuar karakteristikat negative të tij. Në përgjithësi formimi i EndoBinder bazohet në reaksionin e mëposhtëm kimik:
CaCO3 + Al2O3 = Ca (ALO2) 2 + CO2
Në fund të procesit ZnO (20%) shtohet për të siguruar kapacitetin radiografik të mjaftueshëm për çimenton, siç është përshkruar nga normativa jonë, standardi ISO 6876-7,8.
Por cili nga këta materiale ka kapacitetin më të mirë për të riparuar defektet kockore të elementeve dentare që i nënshtrohen kirurgjisë retrogradë endodontike?
Një studim in vitro i kohëve të fundit i publikuar në "Journal of Endodontics" qershor 2015, ka krahasuar MTA, EndoBinder dhe hidroksidin e kalciumit pikërisht për kapacitetin e tyre për të riparuar defektet kockore. Pas përzierjes, çimentot janë vendosur në defektet kockore (me 3,3 mm) të krijuar mekanikisht në tibia-t e majta dhe të djathta të 30 minjve. Në grupin e kontrollit defektet kockore janë mbushur me koagulim gjaku të vetë kafshës. Pas intervaleve të kohës në vijim me 7, 30 dhe 90 ditë janë kryer biopsi të indit kockor (n = 5) dhe i janë nënshtruar trajtimin në laborator. Përgjigja e indit kockor në kontakt me materialet është analizuar në mikroskop. Është përcaktuar nëpërmjet planimetrisë së mbivendosur mbi imazhin histologjik, përqindja e indit të ri kockor të formuar në defekt. Rezultatet laboratorike të përftuara nga autorët janë si më poshtë vijon:
një rritje domethënëse e përqindjes së indit të ri kockor të formuar është vëzhguar gjatë periudhave të ndryshme eksperimentale në të gjithë grupet (P <.05). Për çimentot EndoBinder dhe MTA (30 dhe 90 ditë), këto vlera në përqindje janë treguar nga ana statistikore më të larta se ato të grupit të kontrollit (P <.05); megjithatë ishin të ngjashme me ato të hidroksidit të kalciumit (P> .05). EndoBinder dhe MTA mund të garantojnë praktikisht një riparim komplet të defekteve kockore të krijuara në tibia-t e minjve.
Mbi bazën e të dhënave shkencore të përftuara në këto studime është e mundur të përfundojmë se EndoBinder mund të konsiderohet një opsion premtues si çimento për mbushjet retrogradë dhe për trajtimin e rrënjëve dhe të shpimeve. Megjithatë duhet theksuar se karakteristikat e tjera biologjike dhe kimiko-fizike të kësaj çimentoje të re duhet të testohen përpara miratimit si mundësi trajtimi e sigurt për njeriun.

Nën kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore Odontoiatria33

Bibliografia:
- M. Parirokh, M. Torabinejad: Mineral trioxide aggregate: a comprehensive literature review—part I: chemical, physical, and antibacterial properties. J Endod, 36 (2010), pp. 16-27
- Lucas da Fonseca Roberti Garcia, Claudia Huck, Cassio Rocha Scardueli, Carlos Alberto de Souza Costa: Repair of Bone Defects Filled with New Calcium Aluminate Cement (EndoBinder). Journal of Endodontics Volume 41, Issue 6, June 2015, Pages 864-870

Përktheu: Erjola Taga