Reagimi i pulpës ndaj abutmentit dhe çimentimit të një kurore

Disa studime të literaturës kanë treguar se dhëmbët vitalë kanë 9% mundësi për t'u bërë nekrotik pas përgatitjes për një kurorë dhe midis 5% dhe 16% të shfaqjes së sëmundjes së pulpës brenda 10 viteve nga vendosja e kurorës.

Disa studime të tjerë kanë vlerësuar shkallën e patologjive pulpale që lindin pas vendosjes së kurorës, por shumica e këtyre studimeve kanë krahasuar vetëm rezultatet e "dhëmbëve me kurorë" me ato të rasteve të kontrollit "pa kurorë", megjithatë nuk ofrojnë asnjë krahasim me alternativa të tjera terapeutike realiste si mbushjet e mëdha, inlays ose onlays.

Dhëmbët që kërkojnë restaurime me mbulim të plotë kanë humbur një sasi të konsiderueshme të strukturës së dhëmbit të fortë, e cila në të kaluarën ka shërbyer për t'i siguruar pulpës dentare mbështetje mekanike dhe mbrojtje nga mikrobet e mjedisit oral, edhe nëse nuk ka pasur një hyrje efektive të baktereve në pulpë dhe dhëmbi mbetet i qëndrueshëm, dëmtimet e përsëritura (për shembull, nga kariesi, trauma okluzale, procedurat operative dhe materialet) mund të shkaktojnë te dhëmbi në fjalë një situatë e "pulpës së stresuar" me aftësi të zvogëluar për t'i mbijetuar problemeve në të ardhmen.

Për këto arsye, përpara vendosjes së restaurimeve të reja duhet të kryehet një vlerësim gjithëpërfshirës i shëndetit të pulpës.

Studimet e mëparshme kanë raportuar se bërthama e përgatitjes së dhëmbit të një kurore të përfunduar pa ftohje - ose gjenerimi i nxehtësisë së mjaftueshme që temperatura e dhëmbit të rritet më shumë se 10°C nga zakonisht - mund të çojë në dëmtim të pulpës. Një rritje e tillë e temperaturës mund të ndodhë edhe gjatë ngurtësimit të çimentos, e cila mund të prodhojë temperatura deri në 51,9°C ose gjatë marrjes së llojeve të caktuara të mbresave.

Përdorimi i disa çimentove mund të shkaktojë një përgjigje inflamatore, aq sa rekomandohet të lihet të paktën një trashësi minimale e dentinës prej 0,5 mm e nevojshme për të mbrojtur pulpën vitale nga çimentimi.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim, që do të publikohet së shpejti në "Journal of Endodontics", autorët kanë vlerësuar faktorët e rrezikut dhe shfaqjen e sëmundjes së pulpës te pacientët që morën mbulim të plotë (kurorë) krahasuar me ata që kanë marrë restaurime të mëdha, por pa kurora (mbushje, inlays ose veshje që përfshijnë të paktën 3 sipërfaqe).

Autorët kanë kryer një analizë retrospektive të të dhënave mjekësore të 2177 rasteve të restaurimeve të mëdha të kryera te dhëmbët vitalë. Në bazë të llojit të restaurimit, pacientët u klasifikuan në grupe të ndryshme për analizat statistikore.

Pas vendosjes së restaurimit, rastet që kërkonin ndërhyrje endodontike ose ekstraktim u klasifikuan si "të prekura nga sëmundja e pulpës".

Rezultatet

Gjatë studimit, 8.77% (n =191) e pacientëve zhvilluan sëmundje të pulpës. Sëmundja e pulpës ishte pak më e zakonshme në grupin e rindërtimit ekstensiv, por pa kurorë sesa në grupin e mbulimit të plotë (9,05% vs 7,54%, respektivisht).

Për pacientët që morën mbushje të mëdha, nuk kishte asnjë ndryshim statistikisht domethënës midis materialeve mbushëse të përdorura (amalgam kundrejt përbërjes: raporti i mundësive 51.32 [95% interval besimi, 0.94-1.85], P >.05) ose nga numri i sipërfaqeve të prekura ( 3 vs 4: raporti i mundësive 0,78 [95% interval besimi, 0,54-1,12], P >,0,05).

Lidhja midis llojit të restaurimit dhe trajtimit të sëmundjes së pulpës së kryer ishte statistikisht e rëndësishme (P <.001). Grupi i mbulimit të plotë iu nënshtrua trajtimit endodontik më shpesh sesa ekstraktimit (përkatësisht 5,78% kundrejt 3,37%). Vetëm 1,76% (n=7) e dhëmbëve në grupin e mbulimit të plotë u nxorën krahasuar me 5,68% (n =101) në grupin pa kurorë (ekstraktim ndoshta për shkak të frakturave).

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhen konfirmuar edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se 9% e pacientëve që marrin restaurime të mëdha zhvillojnë sëmundje të pulpës. Rreziku i sëmundjes së pulpës priret të jetë më i lartë te pacientët e moshuar që marrin restaurime të mëdha (4 sipërfaqe) me amalgamë.

Implikimet klinike

Një kuptim më i mirë i faktorëve të rrezikut që lidhen me fillimin e sëmundjes së pulpës pas vendosjes së një restaurimi të madh mund t'i ndihmojë dentistët të planifikojnë trajtimin e duhur dhe të përmirësojnë aftësinë e tyre për të diskutuar opsionet e trajtimit me pacientët.

Për më shumë informacion:

Devon M. Ptak, Anika Solanki, Lauren Andler, Janki Shingala, Deborah Tung, Shruti Jain, Elinor Alon. The pulpal response to crown preparation and cementation. J Endod 2023;49:462-8.