Molarët maksilarë me rrënjë të shkrira. Vlerësimi i trashësisë dentino-radikulare me mikro-tomografi

Shkrirja e rrënjëve ndodh kryesisht si rezultat i një ndërprerjeje në zhvillimin e mbështjellësit epitelial të Hertwig gjatë formimit të rrënjëve ose si rezultat i akumulimit të çimentos. Shkrirja e rrënjëve është një anomali e anatomisë së rrënjës që prek pjesën e brendshme dhe të jashtme të kanalit të rrënjës, megjithatë, studimet e fundit të tomografisë mikro-kompjuterike (mikro-CT) dhe tomografisë së kompjuterizuar me rreze konike (CBCT) kanë treguar se kjo nuk është e pazakontë për molarët e dytë mandibular dhe maksilar.

Molarët e dytë maksilar me shkrirje të rrënjëve janë raportuar në literaturë se kanë një anatomi të brendshme komplekse me frekuencën më të lartë të kanaleve të fuzionit, istmus në të tretën apikale, degëzime apikale dhe kanale shtesë (Aydin, 2021). Një studim CBCT raportoi një incidencë 1.3 herë më të lartë të periodontitit apikal pas trajtimit të molarëve të shkrirë krahasuar me molarët e pabashkuar (Pereira et al., 2020).

Shkrirja e rrënjëve mund të jetë e plotë ose e pjesshme përgjatë gjatësisë së rrënjës duke rezultuar në lloje të ndryshme shkrirjesh të cilat sipas morfologjisë së tyre klasifikohen në 6-7 lloje të dallueshme.

Është identifikuar një "zonë rreziku" ku muret e hollë të dentinës së kanaleve molare meziobukale në drejtim të furkacionit mund të hollohen më tej pas procedurave endodontike, duke rritur rrezikun e perforimeve.

Mjeku endodont duhet të jetë i vetëdijshëm për këto anomali anatomike dhe të vazhdojë me synimin për të mbrojtur integritetin e rrënjës, duke adoptuar qasje minimale invazive dhe instrumente adekuate.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim in vitro, të botuar në "International Endodontic Journal", autorët kanë përcaktuar dhe kanë krahasuar trashësinë e dentinës rreth kanaleve rrënjësore të molarëve maksilarë me rrënjë të shkrira duke përdorur tomografinë mikro-kompjuterike (micro-CT).

Një total prej 120 molarësh maksilarë të shkrirë me më shumë se një vrimë të vetme të veçantë të kanalit të rrënjës në kryqëzimin CE u zgjodhën nga një grup molarësh maksilarë të skanuar me një pajisje mikro-CT (SkyScan 1172, Bruker-microCT). Trashësia minimale e dentinës rreth kanaleve të rrënjës në drejtim të furkacionit është matur duke përdorur softuerin CTAn (v.1.18.8 Bruker micro-CT) në çdo milimetër.

Mostrat u grupuan sipas llojit të fuzionit dhe u krahasua trashësia e dentinës rreth kanaleve. Të dhënat u analizuan statistikisht duke përdorur testet anova dhe testin post hoc Tukey-Kramer.

Rezultatet

Trashësia e dentinës u zbulua se kishte një rënie statistikisht të rëndësishme në 2 mm të vrimës koronale, pavarësisht nga lloji i shkrirjes. Vlerat minimale të trashësisë (0,30 mm) të dentinës u gjetën rreth kanalit të dytë meziobukal 6 mm nga hyrja e kanalit rrënjë.

Trashësia e dentinës rreth kanalit meziobukal ishte dukshëm më e madhe në bashkimin e tipit 1 sesa në fuzionin e tipit 2 dhe 3 (p<.05), ndërsa kanalet distobukale dhe kanalet palatale ishin dukshëm më të holla në fuzionin e tipit 3 krahasuar me tipin 1 ose 6.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhen konfirmuar edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se vlerat minimale të trashësisë së dentinës në molarin e dytë maksilar të shkrirë në zonën disto-bukale dhe në kanalet palatale ndryshojnë sipas llojit të shkrirjes.

Implikimet klinike

Studimet e ardhshme të mikro-CT duhet të vlerësojnë trashësinë e murit të dentinës para dhe pas operacionit pas llojeve të ndryshme të instrumenteve të kanalit të rrënjës në molarët e bashkuar maksilarë dhe të krahasojnë trashësinë dentino-rrënjë të dhëmbëve të bashkuar dhe jo të bashkuar për të ndihmuar endodontistët që të mos ndërhyjnë me shpime dhe stripping.

Për më shumë informacion:

• Aydin H. Analysis of root and canal morphology of fused and separate rooted maxillary molar teeth in Turkish population. Niger J Clin Pract 2021;24:435-42.
• Pereira B, Martins JN, Baruwa AO et al. Association between endodontically treated maxillary and mandibular molars with fused roots and periapical lesions: a cone-beam computed tomography cross-sectional study. J Endod 2020;46:771-7.
• Cangül Keskin, Defne Toplu, Ali Keleº. Dentine thickness in maxillary fused molars depends on the fusion type: an ex vivo micro-computed tomography study. Int Endod J maggio 2023;56:637-46.