Skleroza e shumëfishtë dhe virusi Epstein-Barr

Skleroza e shumëfishtë (SM) është një sëmundje serioze dhe dobësuese që prek më shumë se 2 milionë njerëz në mbarë botën dhe është një gjendje inflamatore degjenerative neuroimune që rezulton nga shkatërrimi i përgjithësuar i mielinës së nervave të prekur në sistemin nervor qendror.

Etiologjia e SM-së ende nuk është kuptuar plotësisht. Faktorët gjenetikë, epigjenetikë dhe mjedisorë janë propozuar si shkaqe të mundshme. Pacientët me SM vuajnë nga densiteti i ulët mineral kockor dhe rritje të mundësisë për fraktura. Osteoporoza është shkaku kryesor i sëmundshmërisë dhe vdekshmërisë dhe është më i zakonshëm te individët me SM krahasuar me popullatën e përgjithshme.

Studimet e literaturës sugjerojnë se pacientët me SM shfaqin një tendencë më të madhe për të zhvilluar disa sëmundje orale. Për më tepër, disa studime sugjerojnë fuqimisht se virusi Epstein-Barr (EBV), një anëtar i familjes së virusit herpes, banor i zakonshëm i zgavrës së gojës që luan një rol të rëndësishëm në evolucionin e sklerozës së shumëfishtë.

Një analizë e fundit gjatësore e më shumë se 10 milionë të rriturve të rinj tregoi se rreziku i SM-së u rrit 32-fish pas infektimit me EBV dhe nuk u rrit pas infektimit me viruse të tjerë (Bjornevik, 2022).

EBV-ja është një virus njerëzor që infekton më shumë se 90% të popullsisë së botës dhe pas një shpërthimi akut vazhdon në trupin e personit të prekur për pjesën tjetër të jetës së tij.

EBV-ja shoqërohet edhe me patologji të shumta oro-dentare si neoplazitë orale, bashkëinfeksioni Candida albicans, sëmundjet periodontale, periimplantiti dhe patologjitë pulpale dhe periapikale.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim retrospektiv ndërseksional, që do të publikohet së shpejti në "Journal of Endodontics", autorët kanë vlerësuar prevalencën e absceseve akute periapikale te pacientët me sklerozë të shumëfishtë-SM dhe kanë analizuar nëse absceset akute periapikale (PA) kanë më shumë mundësi të prekin pacientët që kanë qënë më parë të infektuar nga virusi Epstein-Barr (EBV).

Autorët analizuan të dhënat e spitalit të Universitetit të Floridës (UF) të ofruara nga Zyra e Shëndetit UF e Zyrtarit Kryesor të të Dhënave në periudhën qershor 2011-janari 2022.

Të dhënat janë marrë nga kodet përkatëse diagnostikuese për SM-në dhe BP-në duke kërkuar kodet përkatëse të Klasifikimit Ndërkombëtar të Sëmundjeve, Revizioni i Dhjetë në bazën e të dhënave.

Rezultatet

Ndër të gjithë pacientët hospitalizuar, të analizuar në studim, 0.18% e tyre u diagnostikuan me një histori të SM-së. Femrat u prekën më shumë se meshkujt me 3.25 herë. Të bardhët u prekën më shumë se afrikano-amerikanët 6 herë. Raporti i mundësive (OR) për PA te pacientët me një histori të SM-së u gjet të ishte 2.2 (P <0.0001).

Pas përshtatjes për diabetin melit komorbid, OR-ja për BP-në te pacientët me një histori të SM-së ishte 2.6. Pas përshtgatjes për sëmundjet shoqëruese kardiovaskulare, OR-ja për BP-në te pacientët me një histori të SM-së ishte 1.27.

Nga pacientët që paraqiten me PA, 0.2% u diagnostikuan me një histori të infeksionit EBV.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhen konfirmuar edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konstatohet se prevalenca e absceseve akute periapikale është më e lartë te pacientët me SM dhe se EBV-ja mund të luajë një rol vendimtar.

Implikimet klinike

Bazuar te të dhënat nga ky studim, dentistët duhet të jenë të vetëdijshëm për prevalencën e mundshme më të lartë të absceseve akute periapikale në pacientët me SM dhe një histori të infeksionit EBV.

Megjithatë, duhet të merren parasysh disa faktorë kufizues të këtij studimi. Së pari, ky është një studim ndër-seksional retrospektiv dhe si i tillë mund të mos tregojë domosdoshmërisht shkakësinë. Për më tepër, dizajni i studimit nuk lejon analiza të njëkohshme multivariate të të gjitha varianteve të mundshme dhe kushtet socio-ekonomike mund të ndikojnë në vendimin e disa pacientëve për të kërkuar kujdes mjekësor dhe dentar, kështu që prevalenca e PA-së në këtë studim mund të pasqyrojë pabarazitë socio-ekonomike.

Për më shumë informacion:

Bjornevik K, Cortese M, Healy BC et al. Longitudinal analysis reveals high prevalence of Epstein-Barr virus associated with multiple sclerosis. Science 2022;375:296-301. Rotstein I, Katz J. Increased risk for acute periapical abscesses in multiple sclerosis patients and the possible association with Epstein-Barr virus. Article in pres: https://doi.org/10.1016/j.joen.2022.12.005