Terapia rigjeneruese endodontike dhe dobia e kondicionimit të dhëmbëve me acid malik

Nga Lara Figini

Qëllimi kryesor i terapisë rigjeneruese endodontike (RET) është çrrënjosja e infeksioneve të kanalit të rrënjës dhe stimulimi i shërimit të kockave, me qëllim rritjen e trashësisë së murit dhe gjatësisë së rrënjës duke ruajtur një përgjigje pozitive ndaj vitalitetit.

Terapia rigjeneruese endodontike përfshin disa faza: dezinfektimin dhe deproteinizimin, përdorimin e hipokloritit të natriumit (NaOCl) dhe kondicionimin me EDTA përkatësisht, kontrollin e gjakderdhjes dhe restaurimin përfundimtar.

Faktorët e rritjes së çliruar kimikisht janë të rëndësishëm në procedurat rigjeneruese. Këta faktorë të rritjes janë molekula bioaktive (kimikisht proteinat ose polipeptidet) që modifikojnë përgjigjen qelizore përmes komunikimit ndërqelizor, përmirësojnë aktivitetin sekretor të odontoblasteve dhe nxisin lokalizimin e qelizave burimore të pulpës dentare në vendin e plagës duke nxitur diferencimin e tyre në qeliza që prodhojnë osteodentinë.

Matrica e dentinës përbëhet nga faktorë të shumtë të rritjes, duke përfshirë faktorët e rritjes transformuese, faktorët e rritjes të ngjashme me insulinën, faktorët e rritjes që rrjedhin nga trombocitet, faktorët e rritjes endoteliale vaskulare, faktorët bazë të rritjes së fibroblastit dhe faktorët e rritjes epidermale, të cilët të gjithë janë të sekuestruar gjatë dentinogenezës. Prandaj, çdo faktor i rritjes luan një rol të veçantë në zhvillimin e dhëmbëve.

Faktori i rritjes transformuese beta 1 (TGF-β1) është një nga molekulat bioaktive në thelb më të studiuara; nxit proliferimin, diferencimin dhe kemotaksën qelizore në lloje të ndryshme qelizash. Prandaj, konsiderohet molekula thelbësore për rigjenerimin e pulpës.

Kondicionimi i dentinës mund të kontribuojë në suksesin e procedurave rigjeneruese endodontike, aq sa një përqendrim prej 17% i solucionit EDTA bashkë përcakton rezultatin e qelizave staminale duke i lejuar ato të ngjiten në muret e dhëmbëve dhe të nxisin diferencimin e tyre. Acidi malik 7% (MA) është një tjetër kelator i njohur i dobishëm në këtë fazë të rigjenerimit endodontik. Krahasuar me 17% të EDTA, 7% e MA shkakton vrazhdësi më të madhe të sipërfaqes së dentinës intraradikulare, e cila ndihmon në përmirësimin e lidhjes së materialit ngjitës për vulosje.

Por cili është lloji i kondicionimit të dentinës që shkakton një çlirim më të madh të faktorëve transformues të rritjes beta 1 (TGF-β1), duke predispozuar për një terapi rigjeneruese endodontike të suksesshme?

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim in vitro, të botuar në Journal of Endodontics, autorët analizuan efektin e kondicionimit me acid malik (MA) në 7% të kanaleve rrënjore të infektuara në çlirimin e faktorëve transformues të rritjes beta 1 (TGF-β1). Ata morën në konsideratë 75 dhëmbë njerëzorë të dekoloruar me një rrënjë.

Autorët verifikuan me radiografi praninë e një kanali të vetëm me apeksin e maturuar dhe mungesën e ndonjë kalcifikimi apo resorbimi.

Për të standardizuar gjatësinë e rrënjës në 7 mm u përdor një disk diamanti i ftohtë me shpejtësi të ulët (Horico Dental, Berlin, Gjermani).

75 dhëmbët formuan dy grupe: grupin steril (n = 36) dhe grupin e infektuar (n = 39).

Madhësia e lumenit të kanalit të rrënjës u homogjenizua në 1.3 mm me ndihmën e një reamer Peeso # 3 (Mani Inc, Tochigi, Japoni); 0.5% kloraminë T (Sigma-Aldrich, St. Louis, MO) u përdor për të dezinfektuar të gjithë dhëmbët, të cilët më pas u ruajtën në ujë të dyfishtë të distiluar derisa u përdorën.

Më pas, të gjitha mostrat e të dy grupeve u ujitën për 10 minuta me 10 ml përkatësisht:

• 1,5% hipoklorit natriumi (NaOCl);
• 7% acid malik MA;
• 17% EDTA;
• një kombinim prej 1.5% NaOCl me 17% EDTA;
• një kombinim prej 1.5% NaOCl me 7% MA.

Sasia e TGF-β1 u vlerësua në mënyrë sasiore duke përdorur një test kit imunosorbente të lidhur me enzimën.

Rezultatet

Lëshimi i TGF-β1 rezultoi të ishte më i ulëti në mostrat e biofilmit në krahasim me mostrat jo-biofilmike për të gjitha grupet e ujitjes. Acidi malik 7% me 1,5% NaOCl tregoi formimin e sasive më të larta të çlirimit të faktorit të rritjes TGF-β1 krahasuar me kombinimin e 17% EDTA dhe 1,5% NaOCl në të dy mostrat e biofilmave sesa në mostrat jo biofilmike.

Mostrat jo-biofilmike të trajtuara me vetëm 7% MA treguan çlirim më të madh të faktorit të rritjes sesa vetëm EDTA në 17%, por nuk kishte asnjë ndryshim domethënës në çlirimin e faktorit të rritjes midis mostrave të biofilmit të trajtuar me 7% të MA dhe 17% të EDTA.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhen konfirmuar në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se biofilmat bakterial modifikojnë çlirimin e TGF-β1. Irriganti me bazë acidi malik 7% është dukshëm më efektiv se 17% EDTA në nxitjen e çlirimit të faktorëve të rritjes TGF-β1 nga dentina e rrënjës.

Implikimet klinike

Rezultatet e këtij studimi sugjerojnë se kondicionimi i kanalit të rrënjës me kombinimin e 1.5% NaOCl dhe 7% MA mund të jetë më i dobishëm se 1.5% NaOCl me 17% EDTA pasi promovon një çlirim të faktorëve të rritur të rritjes që predispozojnë për një sukses më të mirë të terapi rigjeneruese endodontike.

Për më shumë informacion:

Nidambur Vasudev Ballal, Rajkumar Narkedamalli, Nikita B. Ruparel, Padmaja A. Shenoy, Vinutha R. Bhat, Vijetha Shenoy Belle. Effect of maleic acid root conditioning on release of transforming growth factor Beta 1 from infected root canal dentin. J Endod maggio 2022;48:620-4.