Krahasimi i procedurave të rigjenerimit endodontik

Nga Lara Figini

Procedurat endodontike rigjeneruese (REP) u përcaktuan që në vitin 2007 nga Murray et al. si " procedurat mbi baza biologjike, të dizajnuara për të zëvendësuar strukturat e dëmtuara, duke përfshirë strukturat e dentinës dhe rrënjës, dhe qelizat komplekse pulpë-dentinë".

Në REP, mpiksjet e gjakut (BC), të cilat formohen në një hapësirë kanali të dezinfektuar siç duhet duke shkaktuar qëllimisht gjakderdhje të indit peri-apikal, krijojnë një skelë tredimensionale që kap qelizat burimore të padiferencuara dhe mbështet rritjen e indeve të reja. Një BC e qëndrueshme vepron si një skelë për të mbështetur përhapjen e trungut qelizor brenda kanalit dhe përmban faktorët e nevojshëm për rritjen dhe diferencimin e qelizave.

Megjithatë, induksioni i BC klinikisht ka disavantazhe. Kryesisht kjo procedurë është traumatike dhe mund të shkaktojë shqetësim te pacientët; së dyti, induksioni i gjakderdhjes periapikale në hapësirën e kanalit nuk është gjithmonë aq lehtë i arritshëm, si dhe është i vështirë për të rregulluar vëllimin e gjakderdhjes në nivelin e dëshiruar, duke qenë se gjakderdhja e reduktuar do ta bënte të pamjaftueshme sigurimin e skelës së nevojshme.

Së fundi, pozicionimi i saktë i agregatit të trioksidit mineral (MTA) mbi BC në nivelin e dëshiruar është një procedurë e ndjeshme që kërkon një përvojë.

Për të kapërcyer disavantazhet që lidhen me teknikën e rivaskularizimit BC, është propozuar një koncentrat trombocitesh i gjeneratës së dytë të bazuar në fibrinën e pasur me trombocite (PRF). Ky mpiksje fibrine autologe me densitet të lartë përbëhet nga një përqendrim më i lartë i faktorëve të rritjes dhe vepron si një skelë biologjike që mbështet migrimin e qelizave dhe çlirimin e citokinës për të stimuluar rigjenerimin e indeve patologjike të pulpës dentare duke nxitur dentinogenezën kur aplikohet në një kanal rrënjësor steril hapësinor gjatë procedurës së rigjenerimit.

Procedurat endodontike rigjeneruese prej disa vitesh janë fokusuar vetëm në trajtimin e dhëmbëve të përhershëm apex të papjekur me pulpë nekrotike, duke patur sukses të madh. Për të fuqizuar dhe përmirësuar i këto procedurave rigjeneruese endodontike së fundmi është sugjeruar edhe trajtimi i dhëmbëve të përhershëm me apeks të pjekur, të mbyllur dhe plotësisht të formuar.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim klinik të rastësishëm , të botuar në International Endodontic Journal, autorët krahasuan rezultatet klinike dhe radiografike të dy procedurave rigjeneruese endodontike (REPs), rigjallërimin dhe teknikën rigjeneruese të bazuar në fibrinë të pasur me trombocite (PRF) në trajtimin e dhëmbëve të përhershëm të pjekur me pulpë nekrotike.

Njëzet pacientë me dhëmbë të përparmë nekrotik të pjekur me lezione të mëdha periapikale u ndanë rastësisht në një dy grupe (n = 10):
• grupi I, i trajtuar me teknikën e rivitalizimit me mpiksje gjaku (BC);
• grupi II, i trajtuar me teknikën e rigjenerimit duke përdorur fibrinë të pasur me trombocite (PRF).

Ndjekja zgjati 12 muaj. Shërimi periradikular u vlerësua duke përdorur radiografi të standardizuara të marra në fillim, 6 dhe 12 muaj pas trajtimit.

Një testues elektrik i pulpës u përdor për të vlerësuar nëse ndjeshmëria e pulpës u rikuperua gjatë periudhës së ndjekjes. Analiza statistikore u krye duke përdorur testin Mann-Whitney dhe testin Wilcoxon për të dhënat joparametrike.

Për të dhënat parametrike është përdorur analiza e variancës me masa të përsëritura. Niveli i rëndësisë u vendos në p ≤.05.

Rezultatet

Pati një rritje të konsiderueshme në shërimin periradikular në të dy grupet në 6 dhe 12 muaj, krahasuar me kohën fillestare, pa dallime domethënëse midis grupeve pas 12 muajsh (p = .143). Kishte një ndryshim domethënës midis leximeve të ndjeshmërisë dentare në kohën fillestare, 6 muaj dhe 12 muaj ndjekje (p <.001).

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhet të konfirmohen edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se teknikat REP, si teknikat e rivitalizimit ose të bazuara në PRF, duhet të konsiderohen si opsione të mundshme trajtimi edhe për dhëmbët e pjekur me pulpë nekrotike.

Implikimet klinike

Një nivel më i lartë i provave, të marra përmes sprovave klinike me fuqi adekuate, dhe periudha më të gjata të ndjekjes janë të nevojshme për të vërtetuar përfundimisht rezultatet e ndryshme të REP.

Për më shumë informacion:

• Ahmed Youssef, Magdy Ali, Amr ElBolok, Reham Hassan. Regenerative endodontic procedures for the treatment of necrotic mature teeth: a preliminary randomized clinical trial. Int Endod J aprile 2022;55:334-46.
• Murray PE, Garcia-Godoy F, Hargreaves KM. Regenerative endodontics: a review of current status and a call for action. J Endodont 2007;33:377-90.