Ritrajtimet e kanaleve në lezionet specifike periapikale. Më mirë një apo dy seanca, me mjekim të ndërmjetëm?

Nga Lara Figini

Një nga objektivat kryesore të terapisë së kanaleve të rrënjës është eliminimi i procesit infektiv duke reduktuar mikrobiotën e përmbajtur në sistemet e kanaleve rrënjësore në nivele të përputhshme me shërimin e indeve periapikale. Megjithatë, disa organizma të pranishëm fillimisht në indet nekrotike mund t'i mbijetojnë procedurave kemiomekanike ose mund të vazhdojnë në kanale ose zona të mbetura "të pa instrumentuara" në sistemin e kanalit rrënjë.

Bakteret e vazhdueshme mund të shkaktojnë inflamacion të ri në rajonin periapikal ose të kontribuojnë në vazhdimësinë e procesit infektiv edhe pas mbushjes së kanalit të rrënjës.
Periodontiti periapikal i shoqëruar me dhëmbë të trajtuar në mënyrë endodontike me vulë të kanalit të rrënjës konsiderohet zakonisht si sekondar dhe persistent dhe quhet periodontiti periapikal pas trajtimit (PTAP).

Për një kohë të gjatë, literatura ka treguar se mikrobiota PTAP ndryshonte ndjeshëm nga mikrobiota e raportuar për infeksionet parësore endodontike, duke sugjeruar se ndryshe nga mikrobiota e fundit (e përbërë nga një ose disa specie bakteriale, përgjithësisht gram-pozitive, me një mbizotërim të dukshëm të specie fakultative ose anaerobe) ajo e PTAP zakonisht është e përzier ku infeksionet mbahen veçanërisht nga anaerobikët gram-negativë. Megjithatë, studimet e fundit mbi këtë temë kanë zbuluar se dhëmbët me PTAP kanë një bashkësi bakteriale po aq të larmishme, duke përfshirë anaerobikët e afërt gram-pozitiv dhe gram-negativ.

Këto studime mbështesin etiologjinë heterogjene të infeksionit persistent/sekondar, ku asnjë specie e vetme nuk mund të konsiderohet si patogjen kryesor endodontik, ku në vend të kësaj kombinime të shumta bakteriale veprojnë në mënyrë sinergjike për të rritur virulencën e tyre, duke luajtur një rol të rëndësishëm në ruajtjen e sëmundjes.

Në mënyrë të veçantë, lipopolisakaridi (LPS) dhe acidi lipoteik (LTA) janë dy faktorë virulence të përfshirë në zhvillimin dhe mirëmbajtjen e periodontitit apikal. LPS është përbërësi kryesor i murit qelizor të jashtëm të baktereve Gram negative, ndërsa LTA përbën murin qelizor të baktereve Gram pozitive. Pavarësisht dallimeve në aspektin e strukturës dhe gjeneve të transkriptimit, të dyja kanë veti të jashtëzakonshme patogjene dhe janë të afta të shkaktojnë dëme në indet periradikulare.

Duke pasur parasysh heterogjenitetin dhe kompleksitetin e mikrobiotës së periodontitit dytësor persistent periapikal, a është më mirë të tërhiqeni këta dhëmbë në një seancë të vetme apo në dy seanca duke përdorur ndihmën e veshjes së ndërmjetme?

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim klinik të rastësishëm të kohëve të fundit, të botuar në Journal of Endodontics, autorët krahasuan efektivitetin e ritrajtimit endodontik të dhëmbëve me periodontitin sekondar apikal persistent (PTAP) të kryer në 1 vizitë krahasuar me atë të kryer në 2 vizita.

U analizua reduktimi i baktereve të kultivueshme (njësitë që formojnë koloni [CFU]), lipopolisakaridet (LPS), acidi lipoteik (LTA) dhe vëllimi i lezionit periapikal (mm3) pas 18 muajsh ndjekjeje.

Autorët zgjodhën dyzet pacientë të diagnostikuar me PTAP dhe i ndanë në mënyrë rastësore në dy grupet e mëposhtme:

• Grupi 1, ritrajtimi i kanalit të rrënjës i kryer në 1 vizitë të vetme;
• Grupi 2, ritrajtimi i kanalit të rrënjës i kryher në 2 vizita me vendosje të ndërmjetme të veshjes me hidroksid kalciumi për 14 ditë.

Skanimet tomografike u kryen me rreze konike para operacionit dhe pas 18 muajsh ndjekje.
Mostrat mikrobiologjike u mblodhën para dhe pas procedurave të kanalit rrënjë. Testi LAL (Limulus Amebocyte Lysate Test) u përdor për të përcaktuar sasinë e endotoksinave (EU / mL). Nivelet e LTA u matën duke përdorur analizën imunosorbente të lidhur me enzimën (pg/mL). Teknikat e kulturës u përdorën për të përcaktuar bakteret e kultivueshme duke numëruar CFU-të (CFU/mL).

Vëllimi i lezioneve periapikale u analizua në fillim të studimit dhe në ndjekje në 18 muaj pas trajtimit nëpërmjet programit ITK-SNAP (Cognitica, Philadelphia, PA).

Rezultatet

Vlerat bazale më të larta se ato të mbledhura pas protokollit të ritrajtimit për të gjithë parametrat e hulumtuar u theksuan për të gjitha mostrat. Ngarkesa më e lartë bakteriale dhe niveli më i ulët LTA u gjet në grupin me dy vizita pas protokollit të ritrajtimit (P <.05), pa dallime statistikore midis grupeve në nivelet e endotoksinës dhe vëllimin e lezionit periapikal (mm3) në ndjekjen e 18 muajve, analizuar me tomografi kompjuterike me rreze konike (P> .05).

Nuk u gjetën dallime domethënëse për sa i përket parametrave të mëposhtëm: gjinia, mosha, lloji i dhëmbit, diagnoza, vëllimi para operacionit i lezionit, cilësia e mbushjes dhe lloji i restaurimit koronal.
Për sa i përket kohës së kaluar nga trajtimi i mëparshëm, 57,5% e rasteve (n = 23) janë trajtuar 3 dhe 5 vjet më parë, 30% (n = 12) nga 5-10 vjet më parë dhe 12,5% (n = 5) më shumë se 10 vite më parë.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhen konfirmuar edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se ritrajtimi endodontik në 1 ose 2 vizita tregon shërime periapikale po aq të favorshme në 18 muaj, pa dallime statistikisht domethënëse midis dy grupeve.

Implikimet klinike

Ky studim klinik zbuloi se trajtimi endodontik i kryer si në 1 vizitë ashtu edhe në 2 vizita është në gjendje të zvogëlojë vëllimin e lezioneve periapikale, pavarësisht nga nivelet e ngarkesës bakteriale dhe nivelet e LPS dhe LTA të pranishme përpara mbylljes së kanalit të rrënjës.

Për më shumë informacion:

Cassia Cestari Toia, Rayana Duarte Khoury, Bruna Jordão Motta Corazza, Esteban Isai Flores Orozco, Marcia Carneiro Valera. Effectiveness of 1-visit and 2-visit endodontic retreatment of teeth with persistent/secondary endodontic infection: a randomized clinical trial with 18 months of follow-up. J Endod gennaio 2022;48:4-14.