Mbulimi i pulpës. Një teknikë për ruajtjen e vitalitetit të dhëmbëve (vijim)

Nga Arianna Bianchi

Në thelb ekzistojnë dy teknika të mbulimit të pulpës: direkte dhe indirekte.

Mbulimi i drejtpërdrejtë konsiston në aplikimin e një biomateriali në kontakt të drejtpërdrejtë me indin e ekspozuar të pulpës, në mënyrë që të promovojë shërimin dhe zhdukjen me anë të një ure dentine të sapoformuar. Megjithatë, kjo teknikë mund të zbatohet vetëm për një pulpë që ka pësuar dëmtime të kthyeshme. Prandaj është e nevojshme të sigurohet që dhëmbi i trajtuar t'i përgjigjet pozitivisht testeve të vitalitetit (dhe në këtë aspekt testet termike, të ftohta apo të nxehta, janë më të përdorurat).

Duhet theksuar se shkaku që çon në ekspozimin e indit të pulpës ndikon në shkallën e suksesit. Nëse ekspozimi ndodh aksidentalisht, për shembull gjatë përgatitjes së një zgavre ose të një kurore, shkalla e suksesit të mbulimit të drejtpërdrejtë është shumë e lartë, pasi kontaminimi bakterial është minimal. Nëse, nga ana tjetër, ekspozimi i pulpës është rezultat i një procesi karioz, probabiliteti i suksesit zvogëlohet, pasi ka një prani më të madhe të baktereve brenda indit të pulpës.

Është gjithashtu thelbësore që të gjitha manovrat e mbulimit të bëhen nën digë, pasi pacientit i është dhënë një sasi anestezie e mjaftueshme për të garantuar komoditetin e tij. Kontrolli i gjakderdhjes është gjithashtu i një rëndësie thelbësore: në fakt është treguar se nëse materiali vihet në kontakt me një pulpë gjakderdhëse, nuk ka formim të dentinës terciare (ura dentine e përmendur më parë) dhe për këtë arsye vitaliteti i elementit dentar nuk ruhet.

Mbulimi indirekt i pulpës, nga ana tjetër, është një terapi që konsiston në mbulimin e dentinës me një material mbrojtës (dhe/ose dentinogen) për të nxitur shërimin e kompleksit pulpë-dentinal. Mbulimi indirekt i pulpës konsiston në heqjen e patogjenit, krijimin e dentinës dytësore në vendet e inflamacionit të pulpës, eliminimin e inflamacionit, rimineralizimin e dentinës së prekur dhe mbylljen e kavitetit për të zvogëluar rrezikun e përhapjes së baktereve të reja. Gjithashtu në këtë rast, trajtimi duhet të kryhet nën një digë pas anestezisë përkatëse.

Pas kësaj, dentina e infektuar hiqet dhe zgavra mbyllet me një material bioaktiv, i cili duhet të ketë veti baktericid dhe të stimulojë dentinogenezën.

Ka disa materiale për mbulim. Më e përdorura është përgjithësisht çimentoja jonomer e qelqit (CVI), e cila quhet "standardi i artë", ose oksidi i zinkut eugenol (ZOE). Një material i dytë aplikohet më pas në shtresën e parë, e cila duhet të plotësojë disa kërkesa: mungesë totale e mikrofiltrimit përmes mbylljes së përsosur të ndërfaqes së dhëmbit/materialit, mbështetje e mjaftueshme e ngarkesave okluzale dhe patretshmëri.

Megjithatë, materiali më i përdorur në shumicën e mbulesave është hidroksidi i kalciumit, aplikimi i parë i të cilit në stomatologji daton në vitin 1920. Që atëherë, fusha e veprimit të hidroksidit të kalciumit ka vazhduar të zhvillohet dhe mbetet, edhe sot, një produkt kryesor në arsenalin terapeutik të dentistit.

Edhe pse këto materiale kanë disa kufizime, si mungesa e ngjitjes dhe porozitetit (të cilat mund të jenë rrugë dytësore të hyrjes për bakteret dhe metabolitët e tyre), materiale të reja janë studiuar dhe futur në treg. E para prej tyre është Agregati i Trioksidit Mineral (MTA), një derivat i çimentos Portland, i përdorur zakonisht në ndërtim. MTA ka veti të ndryshme biologjike, është i njohur për veprimin e tij anti-inflamator, si dhe ka një veprim antibakterial në mjediset ujore falë pH-së së tij alkaline. Nuk ka efekt mbi bakteret strikte anaerobe, por duket të jetë efektiv në disa baktere anaerobe opsionale (si Streptococcus mutans) dhe gjithashtu ka veti antifungale. Nën shtresën MTA, indi i dëmtuar i pulpës shërohet nga angiogjeneza dhe neovaskularizimi, si dhe nga përhapja e qelizave kubike funksionale në afërsi të zonës së dëmtuar.

Një material tjetër i ri është biodentina, një material zëvendësues i dentinës me bazë silikat kalciumi.

Biodentina ndryshon nga materialet e tjera tradicionale me bazë çimento Portland për shkak të mungesës së përbërësve të aluminit dhe pranisë së polimereve të tretshëm në ujë për të siguruar ekuilibrin midis një përqendrimi të ulët uji, i nevojshëm për forcimin e produktit, dhe rrezikut të porozitetit, e ndjekur nga mikrofiltrimi dhe degradimi i materialit në prani të një sasie të tepërt uji. Biodentina është një nxitës i krijimit të dentinës reaksionale, mineralizimit dhe angiogjenezës. Prandaj, përdorimi i tij indikohet për mbulim direkt dhe indirekt të pulpës, pulpotomi dhe riparime të perforacioneve.

Konkluzione

Evolucioni i praktikave dentare drejt ruajtjes së indeve po sjell ruajtjen e vitalitetit të pulpës. Megjithatë, shumë dentistë kanë frikë nga dështimi dhe për këtë arsye preferojnë të mos përpiqen ta ruajnë atë në vend që të kryejnë një pulpektomi sistematike.

Sipas autorëve të artikullit, sigurisht që zhvillimi i materialeve nga familja e bioqeramikës është kryesisht përgjegjëse për këtë interes të ripërtërirë për të ruajtur vitalitetin e pulpës përmes mbulimeve, sikur stomatologët mendonin se ishte falë këtyre materialeve inteligjente që kapja e pulpës ka sukses, e cila është jo krejtësisht e rreme, por është larg nga e vërteta.

Për më shumë informacion:

Said Dhaimy, Asmaa Hoummad, Sellama Nadifi. Dental pulp capping: a literature review. J Clinical Molecular Pathol 2019;3(1):20.