Mbulimi i pulpës. Një teknikë për ruajtjen e vitalitetit të dhëmbëve

Studimi analizon opsionet e mundshme të trajtimit dhe tregon materialet e ndryshme që mund të përdoren, duke ofruar informacione për mbulimin direkt dhe indirekt.

Nga Arianna Bianchi

Pulpa dentare është jashtëzakonisht e rëndësishme për vitalitetin e dhëmbit, duke qenë se përfaqëson një burim ushqimi dhe kryen një funksion bioindikator për elementët patogjenë.

Shumë shpesh infeksionet e pulpës janë procese të pakthyeshme dhe për këtë arsye është e vështirë për trupin të eliminojë infeksionin, i cili për këtë arsye vazhdon dhe përkeqësohet me kalimin e kohës. Për këtë arsye, terapia endodontike është një nga teknikat më të përdorura në fushën e dentare, duke lejuar heqjen e indit të pulpës së kontaminuar ose të dëmtuar dhe zëvendësimin e tij me një material sintetik biokompatibël për të parandaluar kontaminimin në të ardhmen.

Duhet të theksohet se, falë përparimeve në biomaterialet dentare dhe teknologjisë në fushën endodontike, shkalla e suksesit të terapive të kanaleve të rrënjëve është rritur ndjeshëm në dhjetë vitet e fundit.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Qëllimi i artikullit, i botuar në vitin 2019 në Journal of Clinical and Molecular Patology, është të sigurojë një përmbledhje të literaturës mbi terapitë e mbulimit të pulpës, objektivi i së cilës është të parandalojë kalimin e baktereve dhe të promovojë shërimin e pulpës dentare.

Një kërkim u krye në PubMed, Cochrane dhe Journal of Endodontics, duke përdorur fjalët kyçe të mëposhtme: Mbulimi i pulpës dentare, MTA, Biodentin. Më pas u krye një kërkim "manual" nga lista e artikujve të parazgjedhur.

Dentina është një ind i fortë, me pamje radiopake dhe të përshkueshme. Ai përbëhet kryesisht (70%) nga një mineral, hidroksiapatiti. Përveç tij, ekziston edhe një matricë e tipit organik, kryesisht kolagjen i tipit I, V dhe III, proteinat e matricës (osteokalcina, okteonektina, okteopontina), proteoglikanet, albumina, faktorët e rritjes (TGFB-1, IGFI dhe PDGF) dhe metaloproteazat. Së fundi, brenda dentinës ka edhe një komponent ujor (12%).

Dentina ka një strukturë të veçantë, pasi është e shpuar nga miliona tubula (të quajtur tubula dentinale), të cilat të gjitha konvergojnë në mënyrë qendrore drejt pulpës. Brenda çdo kanali dentinal ka një zgjatim të një odontoblasti të rrethuar nga lëngu i tij. Përbërja e këtij lëngu dentinal është e ngjashme me atë të plazmës së gjakut, por me një përqendrim më të lartë të joneve të kalciumit. Në prani të ekspozimit të dentinës, presioni i tepërt bën që lëngu i dentinës të dalë në zgavrën e gojës. Kjo rrjedhje e lëngut në kufijtë e jashtëm, ndër të tjera, është përhapja e baktereve në tul.

Pulpa dentare në thelb është e kufizuar në një hapësirë të mbyllur, duke qenë pothuajse tërësisht e rrethuar nga dentina. Në majën e rrënjës, megjithatë, ekziston një vrimë, vrima apikale, përmes së cilës elementët e nevojshëm për vaskularizimin dhe inervimin e saj arrijnë në pulpë. Pulpa ndahet në dy zona të dallueshme: një zonë e madhe e vendosur në kurorën e dhëmbëve, e quajtur dhoma e pulpës dhe që përmban të ashtuquajturën pulpë të dhomës, dhe një zonë më e vogël e vendosur në rrënjë, pra kanalet e rrënjës që përmbajnë pulpën e rrënjës.

Zgavra e gojës është e kolonizuar nga shumë mikroorganizma, përbërës kryesorë të të cilëve janë streptokokët.

Kariesi dentar konsiderohet si procesi kryesor që shkakton inflamacion dhe nekrozë të pulpës. Këto procese shkaktohen si nga kontakti i drejtpërdrejtë i baktereve me indin e pulpës ashtu edhe në mënyrë indirekte nëpërmjet antigjeneve bakteriale që udhëtojnë nëpër kanalet dentinale.

Megjithatë, edhe shkaqet traumatike si frakturat "aksidentale" me ose pa ekspozim të indit të pulpës - por edhe malokluzionet, gërvishtjet, konsumimi i dhëmbëve, pajisjet ortodontike ose protetike të përshtatura keq - mund të çojnë në një ndryshim të kompleksit dhëmb-pulpë.

Është gjithashtu e mundur që inflamacioni i pulpës mund të jetë jatrogjen dhe të lidhet me përdorimin e instrumenteve rrotulluese, materialeve dentare si rrëshirat e përbëra ose acidi ortofosforik të përdorur në proceset e ngjitjes ose peroksidi i hidrogjenit ose peroksidi i karbamidit.

Përgjigjet e kompleksit dento-pulp ndaj nokseve të mundshme patogjene janë mjaft komplekse dhe përfshijnë një sërë ndërmjetësuesish, të cilët shkaktojnë një përgjigje inflamatore. Nëse është shumë e rëndë, ndryshimet e indeve që ka pësuar pulpa bëhen të pakthyeshme, duke shkaktuar kështu një proces të quajtur "pulpit të pakthyeshëm".

Megjithatë, është shumë e rëndësishme të theksohet se mosha e pacientit luan një rol thelbësor në procesin e mundshëm të shërimit: një pulpë e re, në fakt, do të ketë më shumë lehtësi për t'u shëruar ndryshe nga një pulpë e vjetër, e cila tashmë do të ketë pësuar shumë episode inflamacioni.

Në thelb ekzistojnë dy teknika të mbulimit të pulpës: direkte dhe indirekte.

(Vijon...)