Endodoncia minimalisht invazive

Një studim i publikuar në Journal of Endodontics ka vlerësuar efektin e kavitetit të aksesit konservativ dhe të konicitetit të reduktuar kanalar mbi vetitë biomekanike të dhëmbëve të trajtuar për incidencën ndaj frakturës

Nga Lara Figini

Në dekadat e fundit endodoncia ka bërë hapa gjigandë dhe me futjen e mikroskopit dhe instrumenteve në nikel titan është ecur gjithmonë drejt endodoncisë minimalisht invazive (MIE) me qëllimin kryesor që të shtohet rezistenca ndaj frakturës dhe të përmirësohen vetitë biomekanike të dhëmbëve të trajtuar në mënyrë endodontike.
Kërkimi endodontik më i fundit është përqendruar mbi të gjitha në mirëmbajtjen e integritetit të strukturës së dhëmbit dhe reduktimin e humbjes së indeve dentare të forta, me përftimin e kavitetit me akses minimal dhe përdorimin e instrumenteve endodontike superelastikë me konicitet të reduktuar.
Edhe pse MIE redukton heqjen e indit dentar të fortë mbetet ende i panjohur fakti nëse mundet edhe të zvogëlojë riskun e dështimit të dhëmbëve të trajtuar në mënyrë endodontike.
Megjithatë, renditen edhe disa problematika të pashmangshme të MIE, si për shembull fakti që pa aksesin në linjë direkte në kavitetet endodontike minimale mund të kemi një shtim të riskut të komplikacioneve jatrogjene dhe të verifikohen gabime procedurale, ashtu si duke i dhënë kanaleve një konicitet të vogël mund të verifikohen vështirësi në mbajtjen e pastrimit, dezinfektimit dhe mbushjes kanalare të përshtatshme.
Por sidoqoftë duhet hetuar se cili është trajtimi më i mirë për të garantuar suksesin më të mirë endodontik.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një studim in vitro, të publikuar në Journal of Endodontics në tetor 2020, autorët kanë analizuar kur dhe si përmasat dhe forma e kavitetit të aksesit dhe koniciteti i përgatitjeve kanalare mund të influencojnë në rezistencën ndaj frakturës së molarëve të parë të trajtuar në mënyrë endodontike me metodën e elementeve të përfunduar dhe analizën e Weibull.
Nëpërmjet tomografisë së kompjuterizuar janë marrë të dhënat e para mbi molarët e parë maksilarë, në modelet e dhëmbëve të trajtuar në mënyrë endodontike me kavitet endodontik konservativ, me kavitet endodontik tradicional dhe me katër konicitete të ndryshme të përgatitjeve kanalare (0,02, 0,04, 0,06 dhe 0,08).
Katër ngarkesa statike (800 N në total) janë aplikuar vertikalisht në pikat e kontaktit. Shpërndarjet e tensioneve kryesore maksimale janë regjistruar dhe analizuar. Analiza e Weibull është kryer për të analizuar riskun e dështimit (frakturës) në smalt dhe dentinë.

Rezultate
Në sipërfaqen okluzale nuk është regjistruar ndonjë diferencë e konsiderueshme ndërmjet grupeve të ndryshme. Në smalt, stresi kryesor maksimalështë gjentur në gropëza, çarje dhe margo të smaltit.
Piku i stresit kryesor maksimal në smalt ka rezultuar rreth 91-105 MPa, vlerë shumë më e madhe e tensionit të tërheqjes së tolerueshme nga smalti.
Përqendrimi më i madh i stresit ka qenë në regjionin cervikal. Për seksionet e dhomës pulpare stresi kryesor maksimal ka rezultuar i përqendruar në rrënjën vestibulare të meziobukalit. Në regjionin cervikal, përpjekja e tërheqjes ka qenë kryesisht e përqendruar në rrënjën meziobukale dhe në nivelin e bifurkacionit të rrënjëve.
Analiza tek elementet e përfunduar dhe analiza e Weibull kanë treguar që kaviteti endodontik konsevativ redukton në mënyrë të konsiderueshme stresin kryesor maksimal në nivelin e regjionit cervikal dhe mundësinë e dështimit, në krahasim me kavitetin endodontik tradicional.
Nuk është gjetur ndonjë diferencë e rëndësishme ndërmjet grupeve të ndryshme me përgatitje të ndryshme të konicitetit kanalar.

Konluzione
Nga të dhënat e nxjerra nga ky studim in vitro, që duhet të konfirmohen me punime të tjera analoge, mund të dalim në konkluzionin që:
- regjioni cervikal dhe bifurkacioni i rrënjëve janë zonat kryesore për influencimin e probabilitetit të dështimit të dhëmbëve të trajtuar në mënyrë endodontike;
- ruajtja e integritetit të dentinës së kurorës redukton në mënyrë të konsiderueshme përqendrimin e stresit në regjionin cervikal dhe në nivelin e bifurkacionit duke zvogëluar probabilitetin e dështimit;
- koniciteti i përgatitjes së kanalit nuk zhvleftëson veçanërisht mundësinë e dështimit te dhëmbët e trajtuar në mënyrë endodontike.

Implikime klinike
Ruajtja sa më shumë të jetë e mundur e indit dentar të kurorës kontribuon në zvogëlimin e riskut të dështimit endodontik te dhëmbët e trajtuar.

Për më shumë informacione:
Qian Wang, Yuxuan Liu, Zhihui Wang, Tianru Yang,Ye Liang, Zhengrong Gao, Changyun Fang, e Yiyi Zhang. Effect of access cavities and canal enlargement on biomechanics of endodontically treated teeth: a finite element analysis. J Endod 2020;46:1501-7

Përktheu: Valbona Spahia