Apicektomia: Sa i gjatë duhet të jetë rezeksioni apikal?

Nga Massimo Gagliani

Shpëtimi i dhëmbëve anteriorë është i detyrueshëm jo vetëm për arsye estetike por edhe për shkak të problemeve të mëdha që përfshin një zgjidhje protetike apo implantologjike. Ja përse kirurgjia apikale e dhëmbëve anteriorë është një zgjidhje e përshtatshme për të ruajtur funksionalitetin e incizivëve superiorë kur trajtimi endodontik ortograd mund të ketë një rezultat negativ.
Pyetja që shtohet është: Sa i gjatë duhet të jetë rezeksioni apikal kur duhet kryer një ndërhyrje kirurgjikale periapikale?

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Një përgjigje për këtë pyetje është dhënë nga grupi Ran që në studimin e tyre të publikuar në International Endodontic Journal në janar 2020, kanë kryer një analizë të elementeve të përfunduar për të studiuar shpërndarjen e stresit dhe spostimin e dhëmbëve te një inciziv qendror superior me gjatësi të ndryshme rezeksioni të rrënjës në nivelin apikal dhe marrëdhëniet okluzale.
Autorët kanë marrë një inciziv qendror superior dhe e kanë skanerizuar nëpërmjet mikro-TC. Para së gjithash, modeli i incizivit FE i paprekur me dentinë, smalt, pulpë dhe rrënjë të rrethuar nga kocka alveolare dhe lidhja periodontale janë projektuar në bazë të të dhënave të imazhit mikro-TC. Pra janë vendosur gjashtë modele FE me gjatësi të ndryshme rezeksioni të rrënjës apikale për të simuluar trajtimin klinik dhe për të zbuluar limitin e aplikueshëm klinikisht të rezeksionit të rrënjës apikale gjatë mikrokirurgjisë endodontike.
Për çdo model, në kushte ngarkesash të ndryshme, janë llogaritur dhe krahasuar stresi maksimal von Mises (σ max) i apeksit të rrënjës, i qafës së rrënjës, i kockës alveolare dhe i lidhjes periodontale dhe spostimi maksimal i dhëmbit (ΔR max).

Rezultate
Në një okluzion normal, mbi 6 mm rezeksion radikolar ka përcaktuar një shtim të dukshëm të vlerave ΔR max (>10%) dhe σ max të kockës alveolare (>50%); nivelet e stresit të apeksit rriteshin shumë kur rrënja apikale kishte rezeksion më shumë se 7 mm.
Me një overjet të shtuar, rezeksioni apikal i rrënjës nuk ka modifikuar në mënyrë të dukshme nivelin e stresit derisa është arritur 8 mm, por ΔR max është rritur dukshëm (>10%) kur rrënja ka pasur rezeksion më shumë se 5 mm.
Te kafshimet e thella, σ max është rritur shumë (>50%) kur rrënja ka pasur rezeksion më shumë se 4 mm ndërsa ΔR max është zvogëluar.
Me një overjet të shtuar dhe një kafshim të thellë, më shumë se 6 mm rezeksion ka çuar në një shtim thelbësor të σ max (>50%) të kockës alveolare dhe ΔR max është rritur dukshëm (>10%) kur rrënja ka pasur rezeksion 8 mm.
Për më tepër, vlerat σ max dhe ΔR max ishin më të mëdha me një overjet të shtuar dhe më të vogla me kafshime të thella.

Rezultatet e këtij studimi janë si në vijim:
- rezeksioni i rrënjës apikale me mbi 6 mm ka përcaktuar një shtim të dukshëm të shpërndarjes së stresit dhe të spostimit të dhëmbëve në overjet normal dhe më të madh në marrëdhëniet okluzale të kafshimit të thellë;
-në overjet të shtuar apo kafshime të thella, respektivisht më shumë se 5 apo 4 mm, shpërndarja e stimujve dhe spostimi i dhëmbëve janë rritur dukshëm.

Konkluzione
Përpara se të kryhet një ndërhyrje e kirurgjisë apikale është e nevojshme që të kryhet analiza e marrëdhënies okluzale, sepse influencon dukshëm rezultatin përfundimtar të mbijetesës së dhëmbit.

Për më shumë informacione:
Ran SJ, Yang X, Sun Z, Zhang Y, Chen JX, Wang DM, Liu B. Effect of length of apical root resection on the biomechanical response of a maxillary central incisor in various occlusal relationships. Int Endod J 2020;53(1):111-21.

Përktheu: Valbona Spahia