Trajtimi i kariesit të thellë. A nevojitet vërtetë një bazë me hidroksid kalciumi?

Nga Lara Figini

Veçanërisht në vitet e kaluara, në rastet e kariesit të thellë pranë pulpës së dhëmbit ishte zakoni që të vendosej mbushja mbi një bazë ose liner hidroksid kalcium me qëllimin dhe bindjen që kjo promovon formimin e një ure dentinale ose të dentinës terciare të tillë që të mbrohet indi i pulpës nga stimujt termikë dhe elektrikë ose nga agjentët kimikë të lëshuar nga sistemet adezive të shtresës së sipërme.
Vlerësimet klinike, radiografike dhe mikrobiologjike kanë treguar që thjesht duke e vulosur kavitetin në mënyrën e duhur mund të arrijmë inaktivizimin e lezioneve karioze të thella, edhe kurdo që të përdoren si liner materialet inerte si dylli ose gutaperka.
Pra vendosja e një shtrese të hidroksidit të kalciumit nën mbushje në rastet e kariesit të thellë është vërtetë e dobishme apo është një kalim sipërfaqësor që mund të shmanget?

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një revizion sistematik me meta-analizën e publikuar në International Endodotic Journal në nëntor 2018 merret në konsideratë pikërisht kjo tematikë duke analizuar nëse përdorimi i një liner me bazë hidroksid kalciumi (CH) përmirëson suksesin klinik në trajtimin e lezioneve karioze të thella qoftë në denticionin primar qoftë në atë të përhershëm.
Revizioni është kryer në përputhje me Deklaratën PRISMA. Janë përfshirë studimet që kanë ekzaminuar lezionet karioze të thella të trajtuara me dhe pa liner CH që tregonin vlerësimet klinike, radiografike ose laboratorike. Analizat statistikore janë kryer në bazë të programit RevMan 5.2 (The Cochrane Collaboration, Kopenhagen, Danimarkë).
Janë përfshirë studime klinike të randomizuara me të paktën 12 muaj follow up dhe kërkimi i literaturës është kryer përmes tetë databazave në vijim: PubMed (MedLine), Lilacs, IBECS, BBO, Web of Science, Scopus, SciELO dhe The Cochrane Library.

Rezultate
Në revizionin përfundimtar dhe në meta-analizë janë përfshirë të dhënat e marra nga 17 studime (15 te dhëmbët primarë, 2 te dhëmbët e përhershëm). Në përgjithësi, diferenca e riskut për dhëmbët e mbushur me liner CH në krahasim me dhëmbët e rikonstruktuar vetëm me sisteme adezive te dhëmbët primarë ka rezultuar të jetë 0,06 (95% Cl nga -0,01 deri në 0,13), ndërsa për dhëmbët e mbushur me cemente glassionomer pa liner ka rezultuar të jetë 0,10 (95% Cl nga -0,01 deri në 0,22).
Pra nuk janë evidentuar diferenca të konsiderueshme ndërmjet materialeve të ndryshme të përdorur me ose pa liner të hidroksidit të kalciumit.

Konkluzione
Nga të dhënat e nxjerra nga ky revizion mund të përfundojmë që pozicionimi i një baze hidroksidi kalciumi në trajtimin e lezioneve karioze të thella influencon suksesin klinik të trajtimit qoftë në dhëmbët primarë qoftë te dhëmbët e përhershëm, prandaj mund të konsiderohet një kalim sipërfaqësor.

Implikimet klinike
Janë të nevojshme studime të mëtejshme klinike të randomizuar dhe të kontrolluar, të projektuar mirë dhe me cilësi më të lartë, sidomos te dhëmbët e përhershëm, për të konfirmuar rezultatet e marra në këtë revizion duke qenë se për fat të keq kjo analizë ka përfshirë studimet me cilësi të moderuar ose shumë të ulët dhe shumë pak studime mbi dhëmbët e përhershëm (vetëm dy).

Për më tepër
da Rosa WLO, Lima VP, Moraes RR, Piva E, da Silva AF. Is a calcium hydroxide liner necessary in the treatment of deep caries lesions? A systematic review and meta-analysis. Int Endod J 2018 Nov 2.

Përktheu: Valbona Spahia