Defektet dentinale pas ritrajtimit: a ekziston një lidhje?

Është kryer një studim klinik mikrokirurgjikal

Përballë një dështimi të trajtimeve kanalare primare në pjesën më të madhe të rasteve ofrohet ritrajtimi, kurdo që jepet indikacioni. Ritrajtimi kërkon për fat të keq një instrumentim mekanik më të madh në krahasim me trajtimin primar. Studime të literaturës in vivo kanë demonstruar që procedurat e ritrajtimit mund të provokojnë një dëmtim më të madh të mureve dentinale me rritjen e formimit të defekteve dentinale (Ustun, 2015).
Janë përkufizuar si defekte dentinale vijat e paplotësuara që duket se ndërpresin integritetin e dentinës në sipërfaqen e rrënjës, nuk ngjyrosen me blunë e metilenit dhe as nuk sondohen, por mund të zgjerohen nga sipërfaqja e rrënjës së jashtme drejt kanalit ose nga brenda kanalit radikolar drejt sipërfaqes së rrënjës (Shemesh, 2009).
Transiluminimi me dioda (LED) është shumë i dobishëm për vizualizimin e këtyre defekteve dentinale: është e dukshme edhe që këto të fundit janë përgjegjëse për formimin e frakturave vertikale të rrënjës me një efekt shkatërrues te dhëmbët.

Tipologjia e kërkimit dhe mënyra e analizës
Në një studim klinik mikrokirurgjikal të publikuar në Journal of Endodontics në tetor 2018 është vlerësuar nëse dhëmbët që kanë pasur një ritrajtim endodontik janë kryesisht subjekt për të treguar defekte dentinale në krahasim me dhëmbët në të cilët është kryer vetëm trajtimi primar.
Janë analizuar 155 pacientë që i janë nënshtruar një mikrokirurgjie periapikale në një klinikë private. Ekstremitetet e rrënjës janë bërë të dukshme dhe janë inspektuar për të identifikuar praninë e mundshme të defekteve dentinale nëpërmjet ndihmës së mikroskopit operativ kirurgjikal, të një sonde me dioda me diametër 0.8 mm dhe të ngjyruesit blu të metilenit. Janë ruajtur të dhënat rreth historisë së trajtimin kanalar (primar vs ritrajtim) dhe rreth pranisë ose mungesës së defekteve dentinale.
Analiza e dyanshme është kryer duke përdorur testin "Chi-katror". Përveç të tjerave është kryer një analizë me shumë variabla duke përdorur regresionin logjistik për të vlerësuar efektet e mundshme konfondues që lidhen me moshën, seksin dhe pozicionin e dhëmbëve të pacientit në lidhjen ndërmjet tipit të trajtimit dhe pranisë së defekteve dentinale.

Rezultate
Nga 155 dhëmbë të trajtuar, 33 janë përjashtuar (3 të frakturuar dhe 30 nuk kanë përfunduar trajtimin). Nga dhëmbët e mbetur 122 të përfshirë, 73 (59,8%) i janë nënshtruar një trajtimi kanalar primar dhe 49 (40.2%) një ritrajtimi. 16 dhëmbë (22.5%) nga grupi i trajtimit kanalar primar kundrejt 33 (64.7%) nga grupi i ritrajtimit kanë shfaqur defekte dentinale.
Proporcioni i defekteve të tilla te dhëmbët e ritrajtuar në krahasim me ato te dhëmbët me trajtim primar ka rezultuar se është në mënyrë të konsiderueshme më i madh (P<.001). Në analizën me shumë variabla, vetëm tipi i trajtimit ka rezultuar i rëndësishëm statistikisht (P<.001).

Konkluzione
Nga të dhënat e këtij studimi, që duhet të konfirmohen nga studime të tjera klinike analoge për të bërë krahasimin, del se pas ritrajtimit formohen defekte më të mëdha dentinale në krahasim me ato pas trajtimit kanalar primar.

Implikacione klinike
Prania e defekteve dentinale pas ritrajtimit endodontik nuk është vlerësuar ende klinikisht në mënyrë të përshtatshme. Ky ka qenë studimi i parë klinik që tregon se dhëmbët që i nënshtrohen një ritrajtimi kanalar paraqesin më shumë defekte dentinale në krahasim me dhëmbët e trajtuar vetëm me trajtim primar.
Kjo mund të ndihmojë mjekun që të vlerësojë opsionet e ndryshme të trajtimit dhe të zgjedhë nëse duhet përshkruar rruga e trajtimit mikrokirurgjikal apo ritrajtimit, mbi të gjitha përballë një ngjitjeje të mirë koronale.

Për më tepër:
• Ustun Y, Topcuoglu HS, Duzgun S, Kesim B. The effect of reciprocation versus rotational movement on the incidence of root defects during retreatment procedures. Int Endod J 2015;48:952-8.
• Shemesh H, Bier CA, Wu MK et al. The effects of canal preparation and filling on the incidence of dentinal defects. Int Endod J 2009;42:208-13.
• Peter Z Tawil, Elisa K Arnarsdottir, Ceib Phillips, Sigurdur R Saemundsson. Periapical microsurgery: do root canal-retreated teeth have more dentinal defects? Journal of Endodontics 2018 (Oct);44(10):1487-91.

Përktheu: Valbona Spahia