Sa e trajton stomatologu temën e duhanpirjes me pacientët e tij dhe sa i njohin pacientët efektet dëmtuese të duhanit në zgavrën e gojës?

Duhani është faktori kryesor i riskut për shumë sëmundje degjeneruese kronike në veçanti ato respiratore dhe kardiovaskulare, por shumë efekte anësore verifikohen te duhanpirësit kronik edhe në nivel të zgavrës së gojës si:

• sëmundje periodontale
• karies
• peri-implantit
• lezione prekanceroze dhe kanceroze
• çrregullime kromatike të dhëmbëve

Shumë studime në literaturë kanë dëshmuar se stomatologët dhe higjienistët e tyre nuk promovojnë gjithmonë, në mënyrën e duhur, lënien e duhanit te pacientët e tyre.

Nga momenti që duhanpirësit rrallëherë janë të vetëdijshëm për efektet dëmtuese që duhani ka në zgavrën e gojës, e gjithë skuadra stomatologjike dhe në veçanti higjienisti dentar, duhet të luajnë një rol kyç në informimin e pacientëve duhanpirës, se cilat janë pasojat e duhanit në shëndetin oral, duke u përpjekur që të bindin pacientin, që të lërë zakonin e duhanpirjes.

Në një studim roman të publikuar në J Int Soc Prev Community Dent, shtator/tetor 2017, analizohet niveli i vetëdijes së pacientëve që kanë kryer apo kryejnë klinikisht terapi periodontale, mbi rolin e duhanit si faktor risku për shëndetin oral. Qëllimi sekondar i këtij studimi ka qenë dhe ai i analizimit të raportit midis shëndetit oral, stileve të jetesës, vetëdijes së risqeve të duhanit dhe probabilitetit për të qenë duhanpirës. Zgjedhja për të përfshirë vetëm pacientët e trajtuar nga periodontiti në sondazhin aktual është lidhur me korrelacionin ekzistues midis duhanit dhe periodontitit.

158 pacientëve, të trajtuar më parë me periodontit, në katër studime të ndryshme stomatologjike private në Romë, i është dhënë që të plotësojnë një pyetësor, i cili shtronte pyetje mbi:

• zakonin e duhanpirjes (duhanpirës, ish duhanpirës, jo duhanpirës)
• llojin e duhanit (cigare, llullë, puro)
• sasinë e duhanit në ditë (> 10 cigare në ditë, midis 10-20, > 20 cigare në ditë)
• në cilën moshë pacienti ka filluar të pijë duhan
• nëse ka tentuar ndonjëherë ta lërë duhanin
• pyetje rreth shëndetit të përgjithshëm (i prekur nga diabeti, papilloma virus HPV, patologji tumorale etj.)
• aktivitetin fizik të ndjekur
• llojin e dietës
• përdorimin e zakonshëm të alkolikëve, sasia ditore dhe cilat lloje
• higjienën orale në kushtet e shtëpisë
• cilat trajtime periodontale ka kryer
• gjendjen e shëndetit oral
• informacionin e marrë nga stomatologu dhe higjienisti mbi efektet negative të duhanit në nivel oral
• promovimin nga ana e stomatologut dhe higjienistit për lënien e zakonit të duhanpirjes te pacientët e tyre

Nga rezultatet e këtij studimi është zbuluar se vetëm 53,79% e kampionit total të referuar është informuar nga dentisti/higjienisti, se duhani përfaqëson një faktor risku për shëndetin oral. Rreth 40% e pacientëve nuk ishin as në dijeni të ekzistencës së kancerit oral dhe vetëm 36,08% e tyre kanë referuar se janë informuar nga dentisti/higjienisti për ekzistencën e këtij të fundit. Femrat kanë rezultuar në mënyrë domethënëse më pak të shpeshta midis ish duhanpirësve sesa duhanpirësve. Pacientët që kanë filluar të pinë duhan vonë kanë pasur më shumë vështirësi për ta lënë duhanin sesa ata që kanë filluar më herët.

Nga ky sondazh, për fat të keq, është zbuluar se, aktualisht akoma shumë pak, në nivel stomatologjik diskutohet tema e duhanpirjes dhe e efekteve të tij të dëmshme në nivel oral me pacientët dhe shumë pak motivohet që të lihet. Figura e stomatologut dhe higjienistit në fakt duhet të jenë thelbësore në këtë sens.

Nën kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore Odontoiatria33

Për më tepër:
J Int Soc Prev Community Dent. 2017 Sep-Oct;7(5):279-291. How Much Do Italian Patients in Supportive Periodontal Therapy Know about the Role of Smoking in Oral Health and What is Their Lifestyle?. Pippi R1, Vita M2, Alvaro R2, Di Paolo C1.

Përktheu: Erjola Taga