Marrëdhënia midis kariesit dhe përbërjes së pështymës: rezultate të një rishikimi sistemik

Kariesi dentar është sëmundja orale më e përhapur dhe është i lidhur përveç stilit të jetës dhe me faktorë socio-ekonomik dhe gjenetik.
Kolonizimi nga ana e mikroorganizmave kariogjene në sipërfaqet e dhëmbëve fillon me ndërveprimin e tyre me proteinat në pelikulën e fituar dhe studime in vitro kanë dëshmuar se proteinat e pështymës mund të ndërveprojnë me bakteret orale në mënyra të ndryshme. Proteinat si lizozima, interleukinat, mucinat dhe proteinat si laktotransferrina (LTF) mund të promovojnë grumbullimin qelizor, inhibimin dhe/ose adezionin bakterial. Proteina të tjera si beta-defensinat, kanë efekte antibakteriale direkte.

Pyetja pra është:
A janë një faktor risku për kariesin dentar proteinat polimorfe të pështymës?
Gjatë dhjetëvjeçarëve të fundit kjo temë i ka lënë vendin kontestimeve dhe rezultateve konfliktuale dhe jo të frytshme, kryesisht shkaktuar nga diferencat në projektimin e studimeve, diferencave në analizat statistikore dhe në interpretimin e konkluzioneve.
Në një rishikim sistematik të kohëve të fundit të publikuar në Braz. Oral Res. qershor 2017 është analizuar bibliografia botërore publikuar rreth kësaj tematike dhe është mundur që të kontestohet lidhja reale midis polimorfizmit gjenetik dhe riskut për karies për pjesën më të madhe të proteinave të pështymës.
Autorët kanë kryer një kërkim elektronik nëpërmjet PubMed, Scopus dhe Virtual Health library duke ndjekur një kërkim strategjik që të përfshinte fjalët kyçe që vijojnë: "predispozita ndaj kariesit dentar", "kariesi dentar", "polimorfizmi, gjenetik", "pështyma", "proteinat" dhe "peptidet".

Kriteret e përfshirjes përbënin:
- popullsia e njerëzve të shëndetshëm që nuk konsumonin asnjë medikament që të mund të influenconte përbërjen e pështymës
- artikuj që transmetonin temën e përfshirjes së proteinave të pështymës në krijimin e kariesit dentar
- individë me dhe pa karies ose me eksperiencë të lartë ose të ulët të kariesit
- karies në dhëmbët e qumështit dhe në dhëmbët e përhershëm
- artikujt e publikuar në revista shkencore në nivel botëror që do të ishin studime klinike, studime rast-kontroll, studime transversale ose studime grupi
Nga 338 artikuj të seleksionuar fillimisht nga kërkimi i bankave të të dhënave elektronike janë përfshirë në rishikimin final vetëm 16. Në 11 prej tyre është hasur një lidhje e fortë midis proteinave polimorfe të pështymës dhe riskut të kariesit dentar për proteinat që lidhen me aktivitetin antimikrobial (beta-difensine 1 dhe proteina e ngjashme me lizozimën) që lidhen me kontrollin e pH (anhidroza karbonike VI) dhe që lidhen me kolonizimin dhe adezionin bakterial (Laktotransferrina, mucina dhe proteinat e pasura me proline Db).

Nën kujdesin e: Laura Figini, Koordinatore Shkencore Odontoiatria33

Për më tepër:
Salivary protein polymorphisms and risk of dental caries: a systematic review. Lips A, Antunes LS, Antunes LA, Pintor AVB, Santos DABD, Bachinski R, Küchler EC, Alves GG.Braz Oral Res. 2017 Jun 5;31:e41.