|

Konservativë | 16 Maj 2017 |

Sistemet adezive self-etching si zgjedhje racionale në vend të acidit fosforik në trajtimin adeziv të dentinës (Pjesa I)

Trajtimi i njëkohshëm me acid fosforik "H3PO4" me 35%-37% të dentinës dhe të smaltit para aplikimit të sistemit adeziv smalt-dentinë "DBAs" (Total-Etch technique and cavity isolation; Fusayama 1992) vitet e fundit, është vënë në diskutim si pasojë e futjes së sistemeve adezive self-etching-primer.
Në smalt përdorimi i "H3PO4" mbetet edhe sot teknika finale e përzgjedhur për të krijuar, nëpërmjet gravurës, parregullsi shumë të vogla në gjendje që të infiltrohen nga rezina fluide "Bonding" dhe të krijojnë një lidhje të fortë mekanike me rezinën kompozitë.
Një princip i tillë i shprehur nga Bonocore në 1955 mbetet, në një distancë kohe prej më shumë se 60 vjetësh, akoma i vlefshëm dhe përfaqëson "standardin e artë" të adezionit me smaltin, qoftë ky i përgatitur nga veprimi i instrumenteve rrotulluese (30 sekonda aplikim "H3PO4") qoftë ky jo i punuar me frezë (të paktën 60 sekonda aplikim "H3PO4").
Mjeku gjendet më shpesh përballë trajtimit të kavitetit në smalt-dentinë (mbi të gjitha në sektorët posteriorë) krahasuar me sipërfaqet vetëm smalt por nuk janë të rralla situatat ku është kërkuar një trajtim adeziv (H3PO4 + bonding) vetëm i smaltit sipërfaqësor si dhe për shembull, rikonstruksione të vogla të margjinave të dëmtuara, cementimi i fasetave ose "additional" frontal si mbyllja e diastemave.

Teknika e "Total-Etch" në kavitet në smalt dhe dentinë parashikon aplikimin e H3PO4 si në smaltin periferik si në dentinë me një procedurë që parashikon një kohë totale të gravurës në smalt prej 30 sekondash dhe 15 sekondash në dentinë, vlen për t'u thënë se mjeku do të pozicionojë agjentin për gravurën fillimisht mbi margjinat e smaltit duke pritur 15 sekonda dhe më pas do të mbushë kavitetin për 15 sekonda të tjera para shpëlarjes.
Veprimi i "H3PO4" në dentinën normale dhe për kohë aplikimi korrekte prej 15 sekondash, ka tendencën që të mos ketë vërtetë rezultate të favorshme në gjendje që të prodhojnë shfaqje negative menjëherë, nga një pikëpamje klinikë, si dhe me afat mesatarisht të gjatë për sa i përket qëndrueshmërisë së lidhjes adezive me një ind të tillë.
Më specifikisht, efektet e dëmshme që lidhen me aplikimin e "H3PO4" në dentinën normale mund të përmblidhen kështu:

Efekte dëmtuese që lidhen me aplikimin e H3PO4 në dentinë
A) Asistohet në shpërbërjen e smear-layer që izolon tubthat dentinalë me pasojë daljen e lëngut pulpar (presioni pozitiv intra-pulpar) dhe rritet risku për të pasur qëndrueshmëri post operatore ndaj përtypjes në kavitete të thella ku numri i tubthave dhe diametri i tyre është më i madh.
Kjo ngjarje realizohet nëse hapja e vrimave të tubthave dhe dalja e lëngut pulpar, nuk ndjek një izolim rezinoz të njëjtë (resin plugs) në veprim të sistemit adeziv smalt-dentinë "DBAs" që aplikohet më pas.
Lëvizja e fluidit pulpar midis dyshemesë së kavitetit konservativ dhe pulpës nëpërmjet sistemit të tubthave jo të izoluar nga tapa të rezinës, prodhon një tërheqje të skajeve nervore që lidhen me zgjatjen e odontoblasteve me pasoja simptomatologjike të dhimbshme gjatë përtypjes.
B) Gravura me H3PO4 përcakton një demineralizim të fortë të dentinës intertubolare me pasojë ekspozimin e rrjetit të fibrave të kolagjenit.

Fibra të tilla të ekspozuara duhet që më pas të mbështillen plotësisht nga sistemi adeziv smalt-dentinë "DBAs" për të formuar shtresën hibride kolagjen-rezinë pa lënë zona kolagjeni të ekspozuara dhe jo të mbështjella nga një veshje rezine.

Kolagjeni i ekspozuar i privuar nga mbështjellësja e tij minerale e hidroksiapatitit "Hap" dhe jo plotësisht i mbështjellë nga rezina e sistemit adeziv "DBAs" është i ndjeshëm ndaj degradimit hidrolitik sipas principit të Nanoleakage.

(Sano H. 1995)

C) Agjentët acid si "H3PO4" që aplikohen në dentinë janë në gjendje të provokojnë çlirimin nga matriksi i enzimave kolagjeno-litike të quajtura metaloproteinaza të matriksit "MMPs" dhe të kompleksit cisteine-catepsine "Cis-Cat" në gjendje të lidhen me pjesë specifike të kolagjenit të ekspozuar dhe jo të mbështjellë nga sistemi adeziv smalt-dentinë "DBAs" dhe ta çojnë atë në degradim, në kohë relativisht të shpejta me pasojë dështimin apo kompromentimin e lidhjes adezive me dentinën.

D) Gravura e dentinës me "H3PO4" parashikon një mënyrë të veçantë nëse zgjedhja e sistemit adeziv smalt-dentinë "DBAs" që duhet aplikuar, bie mbi një sistem Prime + Bonding në një flakon të vetëm (sistematika Etch & Rinse me 2 pasazhe, për të mos eliminuar plotësisht H2O të shpëlarjes së agjentit të gravurës duke lënë dentinën të lagësht / të lagur para aplikimit të sistemit adeziv smalt-deninë "DBAs".
Në këtë mënyrë, rrjeti i kolagjenit mbetet i ngritur në rregullimin e tij origjinal hapësinor si pasojë e H2O që mbush hapësirat midis fibrave të vogla teke të kolagjenit.
Solventi alkoolik/acetonik i pranishëm në sistemet adezive Primer + Bonding në një flakon të vetëm, është në gjendje që gjatë aplikimit të avullojë ujin e pranishëm midis rrjetave të kolagjenit dhe të mbushi këto hapësira me monomerët e rezinës së sistemit adeziv "DBAs" duke vendosur kolagjenin në dispozitën e tij hapësinore origjinale dhe duke formuar një shtresë të vlefshme hibride kolagjen-rezinë (efekti water-chasing).
Kjo procedurë e njohur si "Wet Bonding Technique", pas prezantimit të saj ka qenë burim i debateve dhe publikimeve të shumta (Kanka J. 1991), përtej efikasitetit ose jo të procedurës, pyetja që mjekët dhe kërkuesit ngrinin ishte: sa e lagësht/e lagur duhet të mbetet dentina para aplikimit të sistemit adeziv smalt-dentinë "DBAs"?.
Përgjigja, pas disa vitesh debate ishte se "Wet Bonding Technique" është një procedurë që nuk mund të standardizohet dhe nuk mund të riprodhohet klinikisht si pasojë e faktit se nuk është e mundur të stabilizohet nëse dhe kur, një sipërfaqe dentinale shfaqet me lagështi dhe jo e lagur.
Një dentinë e lënë e lagur duhet të lidhet me një sistem adeziv smalt-denitnë "DBAs" me solvent acetoni (më i lehtë avullimi i H2O) ndërsa për një dentinë me lagështi është më mirë që ta lidhim me një sistem adeziv smalt-dentinë "DBAs" me solvent alkoolik.
Për të komplikuar më tej situatën ekziston problemi i vëllimeve të H2O dhe solventit në lojë si pasojë e faktit se një vëllim i caktuar H2O i shpëlarjes i lënë mbi dentinë duhet të korrespondojë me një vëllim të përshtatshëm dhe të mjaftueshëm tretësi në gjendje që të avullojë pikërisht H2O të lënë në njësi dhe një aspekt i tillë është pak i pajtueshëm me manovrat klinike operative.
Pasojat e aplikimit të vështirë klinik të "Wet Bonding Technique", mund të rezultojnë në një formim të çrregullt të shtresës hibride kolagjen-rezinë (infiltrim jo i plotë i kolagjenit dhe polimerizim jo i mjaftueshëm i monomerëve të rezinës së sistemit adeziv smalt-dentinë "DBAs") dhe probleme me ndjeshmërinë post-operatore në përtypje, mbi të gjitha në rastet në të cilat dentina lihet e lagësht në mënyrë të tepruar para aplikimit të sistemit adeziv për izolimin jo të plotë rezinoz të vrimave tubolare që nuk ndikohen nga gravura.