Lezione radiolucente në zonën mandibulare pa dhëmbë

Prezantimi i rastit
Paraqitet pranë nesh një pacient 76 vjeçar në kushte të mira shëndetësore. Gjatë testimit objektiv vihet re një ënjtje e moderuar, e dhimbshme kur e prek, në rajonin pa dhëmbë 44-45. Kryhet një testim radiografik intraoral në zonën e interesuar të lezionit që tregon një rehabilitim protetik fiks, të zonës pa dhëmbë me shtyllat e urës 46 dhe 43; në nivel kockor vihet re një lezion në formë të rrumbullakët radiolucent me kufij shumë të pastër dhe lehtësisht të trashë me diametër rreth 1 cm (fig. 1).
Ortopantomografia (OPT) dhe tomografia e kompjuterizuar (TC) cone beam, e gjysmë harkatës konfirmojnë praninë e lezionit në korrespondencë të të cilit kortikalja vestibulare shfaqet e riabsorbuar (fig. 2). Aspekti radiografik sugjeron si hipotezë më të mundshme praninë e një cisti të mbetur.
Me marrjen e aprovimit të informuar nga pacienti kryhet biopsia me enukleacion të lezionit që i nënshtrohet analizave histologjike.

Fig. 1 Radiografia intraorale që shfaq një lezion radiolucent me kufij të pastër dhe të trashë

Fig. 2 Seksionet TC që tregojnë riabsorbimin e kortikales vestibulare në njësinë premolare, kuadranti IV

Mbi bazën e raportit histopatologjik përcaktohet diagnoza e tumorit odontogjenik keratocistik

Diagnoza dhe kura
Pas decementimit të protezës fikse shfaqet një lembo me trashësi të plotë që dëshmon praninë e një lezioni delikat me përbërje xhelatinoze, që në brendësi të tij përmbante material fluid me pamje kazeoze.
Me heqjen e lezionit kryhet një kuretazh i kavitetit kockor të mbetur (fig. 3a,b).
Mbi bazën e raportit histopatologjik përcaktohet diagnoza e tumorit odontogjenik keratocistik.
Termi "keratocist odontogjen" (Odontogenic Keratocyst, OKC) u përdor për herë të parë nga Philipsen et al. Në 1956 për të përshkruar lezionet cistike që në mënyrë histologjike paraqisnin një epitel të keratinuar. Në vitin 2005 Organizata Botërore e Shëndetit ka njohur natyrën neoplastike të lezionit që është quajtur "tumor odontogjenik keratocistik" (Keratocystic Odontogenic Tumor, KOT), është futur midis tumoreve odontogjenikë beninj i përbërë nga epiteli odontogjenik me stroma fibroze mature pa ektomezenkimë odontogjenike.
Tumoret odontogjenike e kanë origjinën nga një ose më shumë inde që përbëjnë dhëmbin që mund të degjenerojnë gjatë odontogjenezës. KOT ekziston në një variant të parakeratinizuar dhe në një të ortokeratinizuar (5-15% të rasteve) biologjikisht më pak agresiv. Përbën 9% të cisteve maksilare. Më i shpeshtë në dekadën e dytë dhe të tretë, paraqet një predispozitë të lehtë për seksin mashkullor (1,6:1). Lokalizohet kryesisht në mandibulën posteriore.
Nga pikëpamja klinike karakterizohet nga agresivitet lokal dhe tendencë përsëritje pas enukleacionit (62%) që shpjegohet me praninë e cisteve satelite në murin e hollë fibroz; për këtë pas enukleacionit shumë autorë këshillojnë përdorimin e agjentëve kauterizues si likuidi i Carnoy.
Prania e KOT të shumtë është një nga shenjat dalluese të një gjendjeje me transmetim autosomik dominues e njohur si sindroma e Gorlin-Goltz ose e karcinomave bazoqelizore.