Tumor malinj i gjëndrave sublinguale: karakteristika demografike, faktorë paralajmërues dhe mënyra optimale trajtimi

Tumoret e gjëndrave të pështymës përfshijnë 2,0% - 6,5% të të gjithë tumoreve të kokës dhe të qafës dhe mund të verifikohen në gjëndrat e mëdha të pështymës (parotide, submandibulare dhe sublinguale) ose në gjëndrat e vogla të pështymës.
Ndër të gjithë tumoret e gjëndrave të pështymës ata që prekin gjëndrat sublinguale kanë një frekuencë më të vogël, dhe përbëjnë vetëm 3% - 1,0% të të gjithë tumoreve epiteliale të gjëndrave të pështymës (Kumar 2013, Ostman 1007), por për fat të keq kanë frekuencë të lartë të sëmundjeve malinje me 70% - 90%.
Në një studim të kohëve të fundit të publikuar në shkurt 2016 në "Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol", autorët kanë hetuar për të përcaktuar karakteristikat demografike, faktorët paralajmërues dhe mënyrat optimale të trajtimit të pacientëve me diagnozë tumor primar malinj të gjëndrave sublinguale. Në këtë studim janë analizuar 210 pacientë midis 1973 dhe 2011, me diagnozë tumor malinj epitelial primar të gjëndrës sublinguale, konfirmuar edhe nga diagnoza histologjike, të identifikuara nëpërmjet data bazës SEER. Nga këta pacientë gjithashtu u grumbulluan dhe regjistruan informacione demografike rreth moshës në momentin e diagnozës, seksi dhe raca, kategoria histologjike e tumorit, stadi dhe mënyra e trajtimit. Nga këto të dhëna autorët kanë kryer analiza të Kaplan-Meier dhe analiza multivariante të regresionit të Cox.

Rezultatet e përftuara nga autorët janë si më poshtë:
- mosha mesatare e përfshirë në tumoret e gjëndrës sublinguale ka rezultuar të jetë 58,7 vjeç (intervali nga 25 në 96 vjeç)
- 53,3% e pacientëve ishin të seksit femëror dhe 46,7% ishin të seksit mashkullor
- 76,7% e pacientëve ishin të racës kaukaziane, 9,0% afrikano - amerikanë, 7,1% ishin aziatikë, 2,9% nga ishujt e Paqësorit, 1,0% ishin amerikanë autoktonë dhe 0,5% nga raca të tjera.
- histologjia më e përhapur e nëntipeve të tumorit të gjëndrave sublinguale ka rezultuar të jetë karcinoma mukoepidermoide (38,6%) dhe karcinoma cistike adenoide (34,8%), që ndiqeshin nga karcinoma e qelizave skuamoze (13,3%), adenokarcinoma (9,5%) dhe tumore të tjerë të panjohur (3,8%). Nëntipi adenokarcinoma konsistonte në adenokarcinoma papilare (0,5%), në adenokarcinoma me qeliza të qarta (0,9%) dhe adenokarcinoma mukinoze (0,5%), adenokarcinoma polimorfe në shkallë të ulët (0,9%) dhe adenokarcinoma NOS (6,7%).
- 11% e tumoreve ishin në gradë të ulët, 32,4% në gradë të mesme, 16,7% në gradë të rëndë dhe 40,0% të panjohur.
- stadi në momentin fillestar ishte për 17,1% të pacientëve në fazën I, për 14,8% në fazën II, për 17,6% në fazën III, për 11,4% në stadin IV dhe për 39,0% në stad të panjohur. Për rastet pas vitit 2003, 25,6% ishin në stad I, 21,1% në stadin II, 24,4% ishin në stadin III, 13,3% ishin në stadin IV dhe 15,6% në stad të panjohur.
- pjesa më e madhe e pacientëve, 93,8%, si trajtim ka ndjekur një ndërhyrje kirurgjikale, ndërsa 6,2% asnjë ndërhyrje kirurgjikale; 51,0% i është nënshtruar radioterapisë, 45,2% asnjë radioterapie. Për 3,8% të pacientëve trajtimi i ndjekur ka rezultuar i panjohur.
- dimensioni mesatar i tumorit në gjendjen fillestare ka rezultuar 2,6 cm
Analiza Kaplan-Meier ka zbuluar një mbijetesë globale prej 5 vitesh nga 69% dhe një mbijetesë sëmundje-specifikë 83%.

Në një nga studimet më të madhej të ndjekur deri më sot për të hetuar karakteristikat demografike, faktorët paralajmërues dhe mënyrat e trajtimit të pacientëve me diagnozë tumor primitiv malinj të gjëndrës sublinguale u bë i mundur konstatimi se sa më e madhe mosha dhe stadi, aq më e ulët mbijetesa. Seksi femëror dhe terapia kirurgjikale, lidhen me një rritje të mbijetesës. Radioterapia për pacientët me diagnozë karcinomën adenoidocistike të gjëndrës sublinguale është e lidhur me një rritje të mbijetesës.

Nën kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore Odontoiatria33

Bibliografia:
- Kumar VS, Prathi VS, Manne RK, Beeraka S, Natarajan K. Adenoid cystic carcinoma of sublingual salivary gland obstructing the submandibular salivary gland duct. J Clin Imaging Sci. 2013;3:10.
- Ostman J, Anneroth G, Gustafsson H, Tavelin B. Malignant salivary gland tumours in Sweden 1960-1989dan epidemiological study. Oral Oncol. 1997;33:169-176.
- Malignant sublingual gland tumors: demographics, prognostic factors, and treatment outcomes Robert J. Lee,Elizabeth L. Tong,, Riki Patel, Nihal Satyadev, e Russell E. Christensen, Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Feb 2016;121:180-187

Përktheu: Erjola Taga