Pacienti që ka nevojë për radioterapi. Kur duhen hequr dhëmbët

Në një përmbledhje sistematike, të botuar në “British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery”, autorët ekzaminuan nëse incidenca e osteonekrozës ndryshonte midis pacientëve që kishin hequr dhëmbët para ose pas radioterapisë

Terapia me rrezatim (RT) është një trajtim i zakonshëm për kancerin e kokës dhe të qafës dhe, si me të gjitha terapitë e kancerit, ka efekte anësore akute dhe të vonshme, duke përfshirë ato që prekin zgavrën e gojës, ku një nga më seriozet është osteoradionekroza. (ORN).

Cilësia e jetës së lidhur me shëndetin për pacientët me ORN të avancuar raportohet si e dobët, me ndikim në të folur, përtypeje dhe gëlltitje si dhe karakterizohet nga dhimbje.

Rezeksioni kirurgjikal dhe rindërtimi i ORN janë të komplikuara dhe çojnë vetëm në një përmirësim të kufizuar të cilësisë së jetës dhe kjo nënvizon më tej rëndësinë e parandalimit të tij.

Përgjithësisht është pranuar që dhëmbët jofunksionalë ose ata me një riparim të dobët ose prognozë periodontale brenda fushës së trajtimit RT duhet të nxirren para fillimit të RT për të parandaluar rrezikun e ORN.

Aktualisht, për pacientët me kancer të kokës dhe qafës nuk ka udhëzime të pranuara botërisht për kohën optimale të operacionit dentar në lidhje me RT për të minimizuar incidencën e ORN.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një përmbledhje sistematike, të botuar në "British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery" në qershor 2021, autorët shqyrtuan nëse incidenca e osteonekrozës ndryshonte midis pacientëve që kishin hequr dhëmbët para ose pas radioterapisë (RT).

Rishikimi i literaturës u krye duke përdorur kriteret e preferuara të raportimit për rishikimin sistematik dhe meta-analizën (PRISMA). Kërkimi u krye përmes bazave të të dhënave PubMed dhe EMBASE.

Dy vlerësues të pavarur vlerësuan studimet për përshtatshmëri në lidhje me kriteret e përfshirjes. Një vlerësim i paragjykimeve u krye për secilin nga studimet e përfshira dhe të dhënat përkatëse të nxjerra.

Rezultate

U përfshinë 24 nga 708 studime të identifikuara. Studimet e përfshira ishin heterogjene dhe përfshinin një shumëllojshmëri të gjerë të metodave RT, malinje të kokës dhe qafës dhe sëmundjet bashkëkohore.
Ndërsa disa studime kanë arritur në përfundimin se incidenca e ORN varet nga koha e nxjerrjes së dhëmbit në lidhje me RT, të tjerët kanë raportuar faktorë shtesë si mosha, sëmundjet bashkëshoqëruese dhe fusha e rrezatimit si parashikuesit më të rëndësishëm të kohës.

Në shumë studime, kishte një mungesë të vazhdueshme të detajeve në lidhje me kohën e procedurave dentare në lidhje me administrimin e RT. Nga 21 studime që përfshinin 36,294 pacientë, 14,389 përfshinë nxjerrje të dhëmbëve para RT, incidenca e përgjithshme e ORN ishte 5,5%. Nga 21 studime që përfshinin 37,805 pacientë, nga të cilët 6030 kishin ekstrakcione pas RT, incidenca e përgjithshme e ORN ishte 5.3%. Nuk kishte ndonjë ndryshim të rëndësishëm statistikor midis këtyre dy grupeve.

Konkluzione

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhet të konfirmohen edhe në studime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se për nxjerrjet e dhëmbëve e kryera para RT:

• një vlerësim gjithëpërfshirës oral dhe dentar me përparësinë e optimizimit të shëndetit oral është thelbësor për të minimizuar rrezikun e lidhur me procedurat dentare invazive;
• heqja profilaktike e dhëmbëve para RT duhet të bëhet me kujdes;
• duhet të lejohet një kohë maksimale për shërimin pas nxjerrjeve të kryera para RT;
• një teknikë kirurgjikale atraumatike është e rëndësishme për të ruajtur integritetin e indeve të buta
• aty ku është e mundur, nxjerrjet para-RT duhet të planifikohen së bashku me heqjen e tumorit për të maksimizuar kohën e shërimit para fillimit të RT.
Konkluzionet në vend të kësaj për nxjerrjet e kryera pas RT janë:
• një teknikë kirurgjikale atraumatike është e rëndësishme për të minimizuar rrezikun e ORN;
• kur tregohet nxjerrja e shumëfishtë, rekomandohet një qasje graduale e nxjerrjes së kufizuar për të lejuar shërimin midis tyre;
• faktorë të tillë si konsumimi i alkoolit dhe duhanit dhe shëndeti i dobët oral duket se janë më parashikues për zhvillimin e ORN sesa koha ndërmjet RT dhe nxjerrjes.

Implikimet klinike

Ky rishikim sistematik mbështet nevojën për kërkime të mëtejshme për të vendosur një kohë të sigurt për nxjerrjen e dhëmbëve në pacientët që i nënshtrohen RT kokës dhe qafës. Rekomandohen studime të ardhshme, të mirë dizajnuara, perspektive dhe shumë qendrore që shqyrtojnë këta faktorë kryesorë në grupet e pacientëve të përcaktuara në mënyrë adekuate.

Për më shumë informacion:

Beaumont S, Bhatia N, McDowell L, Fua T, McCullough M, Celentano A, Yap T. Timing of dental extractions in patients undergoing radiotherapy and the incidence of osteoradionecrosis: a systematic review and meta-analysis. Br J Oral Maxillofac Surg 2021 Jun;59(5):511-23.