Roli i mikrobiomës orale në parandalimin e sëmundjeve periodontale

Në bazën e formimit të pllakave ekziston një çrregullim në të cilin humbet ekuilibri kompleks midis specieve rezidente në zgavrën e gojës, i cili përcakton mirëmbajtjen e gjendjes shëndetësore (eubioza), e tillë që mund të çojë në një gjendje patologjike (disbiosza). Kjo është e ashtuquajtura hipotezë "ekologjike" e pllakës, sipas së cilës pavarësisht përbërjes së mikrobiomës orale të shëndetshme e cila mund te jetë jashtëzakonisht e qëndrueshme, ndryshimet në faktorët fiziologjikë ose të mënyrës së jetesës, ku ndër të tjera mund të përmendim tek fëmijët llojin e dietës së ndjekur prej tyre dhe higjienën e dobët të gojës, mund të sjellë disbiozën ose një gjendje patologjike. Qëllimi klinik është që të promovohet vazhdimisht një mikrobiomë e ekuilibruar për të ruajtur ose rivendosur në mënyrë efektive shëndetin oral dhe, rrjedhimisht, të gjithë organizmin në rritje.

Në bazë të çrregullimeve të dhëmbëve, siç dihet, ekziston pikërisht formimi i pllakave. Ky proces zhvillohet duke ndjekur faza të ndryshme. Së pari, krijohet një film i hollë në sipërfaqen e pastër të dhëmbëve, pa baktere, gjë që i lejon ata të zënë rrënjë. Brenda disa orësh, bakteret ngjiten në film, duke formuar një shtresë të ngadaltë. Kjo çon në zhvillimin e mikrokolonive dhe krijimin e një biofilmi të pllakave të pjekura, domethënë një bashkësi mikrobike të pasur me specie, të organizuar në një nivel strukturor dhe funksional.

Në përmbledhje, një mikrobiomë e shëndetshme karakterizohet nga një komunitet mikrobiotik i qëndrueshëm dhe i ekuilibruar dhe nivele relativisht të ulëta të patogjenëve të mundshëm, përkundrazi, një gjendje patologjike lind si rezultat i ndryshimit të diversitetit dhe proporcioneve relative midis specieve brenda mikrobiomës, me një mbizotërim të baktereve potencialisht kariogjene / periodontopatike. Falë teknikave të përparuara të analizës së gjenomit (Next Generation Sequencing) është konstatuar se ekziston një mbivendosje e gjerë midis specieve më të pranishme bakteriale dhe se shumica e sekuencave gjenetike të baktereve të pranishme në zgavrën e gojës të individëve të ndryshëm të shëndetshëm janë identike, duke mbështetur konceptin e një "thelbi" mikrobiomik të lidhur me shëndetin.

Disbioza në karies shkaktohet nga faktorë të ndryshëm, nga të cilët më kryesorët janë konsumimi i shpeshtë i sheqerit, reduktimi i pështymës, prania e një pH acid (i cili ndryshon konkurrencën e baktereve), një presion i rëndësishëm ekologjik me një prani të rritur të baktereve kariogjene ku mund te përmendim rastin e gingivitit. Faktori më i shquar në ndryshimin e aftësisë konkurruese të baktereve është inflamacioni, por edhe rritja e temperaturës, pH dhe lëngut gërvishtës (FCG). Prandaj hipoteza ekologjike e pllakës del si një çelës i ri për të interpretuar patofiziologjinë e odontostomatologjisë të dobishme për zbatimin e strategjive që synojnë rivendosjen e shëndetit oral, si në moshën e rritur ashtu edhe në moshën pediatrike. Bazuar në këtë qasje është e mundur të parandalohen gjendjet patologjike jo vetëm duke frenuar drejtpërdrejt bakteret potenciale patogjene por gjithashtu duke mbajtur nën kontroll faktorët mjedisorë të aftë të kontribuojnë në zgjedhjen dhe pasurimin e tyre (duke vepruar në presionin ekologjik, nga njëra anë dhe nga faktorët e konkurrencës së dëmtuar, nga ana tjetër).

Nga ana tjetër, ruajtja aktive e shëndetit sesa menaxhimi i sëmundjes duhet të jetë shqetësimi kryesor i pacientëve të rinj (dhe prindërve të tyre) gjithashtu edhe profesionistëve të dhëmbëve. Sidoqoftë, pasi të ketë ndodhur gjendja e disbiozës, qëllimi i trajtimit duhet të jetë rivendosja e një ekuilibri harmonik i mikrobiomës orale. Strategjitë kryesore për trajtimin e disbiozës në thelb janë dy: shmangia e përdorimit pa kriter të antibiotikëve dhe informimi i saktë për higjienën orale dhe mënyrat e jetesës që promovojnë eubiozën (një detyrë që mund të kryhet nga "aktorë" të ndryshëm: nga prindërit të sensibilizuar më parë për këtë temë nga dentisti, pediatri ose higjienisti dentar, në varësi të situatave që mund të paraqiten).

Në veçanti, për të kontrolluar kariesin, përveç përdorimit të pastës së dhëmbëve klasike me fluor, duhet të merren masa për të inkurajuar uljen e gjenerimit të acidit përmes zvogëlimit të sasisë dhe frekuencës së konsumit të saharozës, zvogëlimit të sasisë dhe frekuencës të konsumit të pijeve acidike (edhe pa sheqer) dhe plotësimit me agjentë të aftë për të zvogëluar prodhimin e acidit dhe / ose promovuar gjenerimin e alkaleve në pllakat dentare. Kohët e fundit është zhvilluar edhe një pastë dhëmbësh që mund të rikthejë drejtpërdrejt ekuilibrin e mikrobiomës orale.