Një rishikim sistematik dëshmon vlefshmërinë e kampioneve të pështymës për diagnostikimin e COVID-19

Dobishmëria e pështymës si biolikid në diagnostikimin dhe monitorimin e COVID-19 në krahasim me tamponët nazo-faringealë. Një studim i fundit i Journal of Dental Research ka hetuar mbi këtë

Nga Lara Figini

Strategjia kryesore aktualisht e disponueshme për kontrollin e pandemisë nga COVID-19 bazohet kryesisht në kryerjen e testeve diagnostikues me tampon për të shmangur riskun e transmetimit të infeksionit te personat e tjerë dhe te profesionistët e shëndetit.
Testet diagnostikues që përdoren më shumë aktualisht janë tamponët nazo-faringealë teknikisht impenjativë dhe të kushtueshëm, e disa mund të ofrojnë një përqindje të lartë të rezultateve false negative përveçse të shkaktojnë shqetësime te pacientët. Studime të ndryshme në të shkuarën kanë treguar vlefshmërinë e testeve salivare diagnostikuese të shpejta kundër viruseve të tjera (HIV, Zika etj.) dhe duke qenë se ARN-ja e SARS-CoV-2 është mjaft e lartë edhe në kavitetin orofaringeal, pështyma mund të shërbejë si një likid i shkëlqyer diagnostikues për kontrollin e përhapjes së COVID-19 (To, Tsang, Leung et al., 2020).

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një rishikim të fundit, të Journal of Dental Research në dhjetor 2020, autorët kanë analizuar studimet e publikuara në literaturën botërore që trajtonin si argument dobinë e pështymës si biolikid në diagnostikimin dhe monitorimin e Covid-19.
Për të kryer këtë studim janë konsultuar 5 baza të dhënash elektronike (PubMed, Embase, LILACS, Scopus e Web of Science) duke ndjekur një strategji kërkimi të vendosur më parë.
Studimet janë konsideruar të pranueshme për përfshirje kurdo që kishin vlerësuar vlerën potenciale diagnostikuese dhe/ose veti të tjera diskriminuese të markatorëve biologjikë në pështymën e pacientëve me COVID-19.

Rezultate
Më 22 korrik 2020, një total prej 28 studimesh ka zbuluar praninë e ARN-së SARS-CoV-2 në pështymë. Kampionet e pështymës janë grumbulluar në mënyrë të ndryshme, si pështyma e prodhuar nga kolla, pështyma orofaringeale posteriore, tamponi salivar dhe pështyma e pastimuluar. Nëntë studime kanë risjellë ndjeshmërinë dhe/ose specificitetin e kampioneve të pështymës së analizuar me RT-qPCR në krahasim me diagnozën e standardit të artë të tamponëve orofaringealë.
Testet e pështymës janë treguar më të shpejtë dhe më pak invazivë në krahasim me tamponët nazofaringealë përveçse janë më ekonomikë, siç tregon studimi i Wong et al. (2020) që ka risjellë kostot e pajisjeve të vlerësuara në 8,24$ amerikanë për 100 kampione pështyme në krahasim me 104,87$ për 100 NPS të tamponëve nazofaringealë.

Konkluzione
Nga të dhënat e këtij rishikimi, që duhet të konfirmohen me punime të tjera analoge, mund të dalim në konkluzionin se pështyma ofron një ndjeshmëri dhe specificitet për zbulimin SARS-CoV-2 të krahasueshëm me ato të tamponëve nazofaringealë dhe faringealë.

Implikime klinike
Pavarësisht se studime të ndryshme të literaturës konfirmojnë besueshmërinë e kampioneve të pështymës për diagnostikimin dhe zbulimin e SARS-CoV-2, dobia e pështymës në diagnostikimin e infeksionit nga COVID-19 ende mbetet e nënvlerësuar. Në fakt mund të përfaqësojë një metodikë diagnostikuese të shpejtë, pak të kushtueshme dhe pak invazive për pacientin.

Për më shumë informacione:
To KK, Tsang OT, Leung WS, Tam AR, Wu T-C et al. Temporal profiles of viral load in posterior oropharyngeal saliva samples and serum antibody responses during infection by SARS-CoV-2: an observational cohort study. Lancet Infect Dis 2020;20(5):565-74.
Wong Y, Cheuk S, Tse H, Siu HK, Kwong TS et al. Posterior oropharyngeal saliva for the detection of SARS-CoV-2. Clin Infect Dis 2020; [epub ahead of print 21 Jun 2020]. doi:10.1093/cid/ciaa797.
Fernandes LL, Pacheco VB, Borges L, Athwal HK, de Paula FE et al. Saliva in the diagnosis of COVID-19: a review and new research directions. J Dent Res 2020 Dec;99(13):1435-43.

Përktheu: Valbona Spahia