Shpërndarja e densitetit të kockës trabekulare në maksilë dhe mandibulë

Nga Danilo Alessio Di Stefano

Edhe pse densiteti kockor në pjesën e pozicionimit implantar është një faktor përcaktues për suksesin e implantit, metodat sasiore që janë të disponueshme aktualisht për matje ose nuk janë plotësisht të besueshme ose nuk mund të zbatohen gjatë praktikës normale klinike.

Tomografia e kompjuterizuar (CT) ofron të dhëna të besueshme, që shprehen së bashku me Hounsfield duke përdorur një shkallë të kalibruar, por e ekspozon pacientin ndaj një sasie rrezatimi të tepërt; tomografia e kompjuterizuar me fashë konike (CBCT) lejon reduktimin e sasisë së rrezatimit ndaj të cilit ekspozohet pacienti, por në pjesën më të madhe të rasteve i nënshtrohet një kalibrimi të ndryshueshëm nga një prodhues te tjetri dhe nuk vërehet nga radiologu; densitometria kockore me teknikën e absorbimit të rrezeve X (DEXA), e zbatuar në përcaktimin e shkallës së osteoporozës, në fusha që nuk lidhen me stomatologjinë, ofron sidoqoftë vlera bidimensionale dhe jo volumetrike.

Metodat e mbetura (analiza histomorfometrike, aplikimi i parimit të Arkimedit, vlerësimi i mikro-CT dhe i biopsive) nuk përdoren në klinikë për shkak të invazivitetit të tyre.

Në fund të fundit shumë kirurgë i besojnë ende perceptimit të tyre subjektiv gjatë përgatitjes së pjesës implantare, duke ndjekur klasifikimin e densitetit kockor "soft", "normal" dhe "hard" të propozuar nga Trisi dhe Rao ose ai D1-D4 të futur nga Misch.

Së fundmi, është futur një mikromotor në gjendje për të kryer matjet e torque të menjëhershëm (TMM2/TMM3 - Idi Evolution).

Figura 1: Sonda për matjen e densitetit kockor

Kjo mund të përdoret në fushën intra-operative për të kryer matjet sasiore dhe besueshmërinë e densitetit kockor në një moment të përgatitjes së pjesës implantare në të cilën është ende e mundur të ndërhyhet për të përshtatur dimensionet me qëllim që t'i jepet implantit stabiliteti primar i dëshiruar në funksion të protokollit të ngarkesës së programuar (e menjëhershme, e parakohshme ose e vonuar).

Mikromotori fiton vlerën e fërkimit të ushtruar nga indi kockor në një sondë të veçantë dhe software nga i cili është përshtatur e përpunon duke ofruar një matje të besueshme të densitetit kockor në korrespondencë me pjesën implantare. Pajisja është vlerësuar si instrument i matjes së besueshme të densitetit nëpërmjet studimeve mbi blloqet e poliuretanit të zgjeruar, që imitojnë kockën sfungjerore dhe duke krahasuar të dhënat e marra nga mikromotori me ato që rezultojnë nga analiza histomorfometrike që lidhen me densitetin kockor të brinjëve të gjedhit.

Studime të fundit kanë treguar se mikromototi ofron matje të densitetit kockor të pavarura nga profesionisti që i ndjek.

Figura 2: Faza e matjes së densitetit kockor

Sot, studimet e publikuara në lidhje me shpërndarjen e densitetit kockor në dy hardakat dentare bazohen në një numër relativisht të vogël të kampionëve: ai me numrin më të madh të të dhënave përfshin 128 vlera që lidhen vetëm me harkadën e poshtme. Për këtë arsye, autorët e këtij artikulli të përmbledhur kanë vendosur të përdorin mikromotorin TMM2/TMM3 për të shpërndarë një numër të të dhënave të densitetit kockor në dy harkadat në mënyrë mjaft të lartë dhe për të mundur të krijohet një databazë në të cilën të kryhen analiza specifike statistike dhe të gjenerohet një hartë e densitetit pjesë-specifike të besueshme të shpërndarjes së densitetit kockor në nofulla.

Për të arritur këtë rezultat autorët, ndërmjet të cilëve ishin katër kirurgë oralë ekspertë në implantologji, kanë grumbulluar në mënyrë sistematike - duke përdorur TMM2/TMM3 - të dhënat që lidhen me densitetin kockor të matura njëherësh në pjesën më të madhe të veprimeve të tyre implantare te pacientët në moshë nga 18 deri në 70 vjeç, plotësisht ose pjesërisht edentulë, që nuk preken nga ndonjë sëmundje sistemike, duhanpirës të jo më shumë se 10 cigareve në ditë, që nuk i janë nënshtruar as inserimit post-ekstraktiv (të menjëhershëm ose të vonuar), as ndërhyrjeve të rigjenerimit kockor. Të dhënat, e grumbulluara gjatë 6 viteve të praktikës klinike, janë referuar për 2408 pacientë për një total prej 6060 inserimesh implantare.

Matjet e grumbulluara janë rigrupuar në bazë të pozicionit të inserimit të implantit dhe është llogaritur mesatarja e të gjitha vlerave të densitetit kockor që lidhen me çdo pozicion në nofulla. Të dhënat e densitetit kockor në pozicione simetrike në të dyja harkadat janë ndërmjetësuar ndërmjet tyre (1.1 dhe 2.1, 1.2 dhe 2.2 etj.), duke arritur në grumbullimin e të dhënave që lidhen me 8 pozicione simetrike të maksilës dhe mandibulës. Në këtë mënyrë ka qenë e mundur që të gjurmohen diagramet densitet-pozicion duke ndërtuar kështu një hartë të vërtetë topologjike të densitetit kockor të dy harkadave.

Analiza e hartës së marrë ka lejuar konfirmimin, së pari të një shpërndarjeje të densitetit kockor trabekular të ndryshme ndërmjet harkadës superiore dhe inferiore, ku harkada inferiore paraqet një densitet kockor më të madh në krahasim me harkadën superiore për të gjitha pozicionet përveç nr. 1 dhe nr. 8. Është observuar më pas që nuk ka qenë realisht e mundur që të bëhet dallimi në bazë të densitetit të një zone anteriore nga një zonë posteriore: densiteti, inferior në sektorët posteriorë, sidoqoftë duket se varion në mënyrë të vazhdueshme nga pozicioni në pozicion, me një diferencë të konsiderueshme në densitetin kockor ndërmjet pozicioneve në afërsi të së njëjtës harkadë.

Analiza e devijimeve standarde të matjeve të densitetit kockor që i referohen secilit pozicion tregon që ndryshueshmëria e densitetit kockor për një pozicion specifik në dy harkadat ndërmjet pacientëve të ndryshëm është në mënyrë të konsiderueshme më e lartë (+/- 25-30% në krahasim me vlerën mesatare).

Prandaj, autorët dalin në përfundimin se "variabiliteti i lartë në një individ dhe ndërmjet individëve të ndryshëm, që observohen në klinikën tonë dhe konfirmohen nga kërkues të tjerë ekspertë në fushë, e në mënyrë implicite vërteton sistemin e matjes së densitetit të kockave që kemi përdorur dhe nënkupton që densiteti kockor i çdo pacienti dhe në çdo pozicion vlerësohet rast pas rasti. Përdorimi i protokolleve të standardizuar të pozicionimit implantar do të vlerësohej pra me shumë vëmendje, duke zgjedhur protokollet e trajtimit të personalizuar në bazë të nevojave të pacientit.

Autorët, konfirmojnë që është duke u zhvilluar përkufizimi i protokolleve të studimit perspektiv që synon seleksionimin e grupeve homogjene të pacientëve sipas moshës, llojit të edentulisë, etj., për të verifikuar nëse ndryshon densiteti kockor, në këto nëngrupe, në brendësi të një intervali të vlerave më pak të zgjeruara.

Autorët saktësojnë që nga momenti që stabiliteti i implantit varet edhe nga prania dhe trashësia e shtesës kockore kortikale janë duke u planifikuar studime të mëtejshme që synojnë të hetojnë sesi mikromotori është në gjendje të zbulojë shtresën kortikale dhe të zbulojë sesi kombinime të ndryshme anatomike të trashësisë kortikale dhe të densitetit trabekular influencojnë në stabilitetin primar të implantit.

Për më shumë informacione: Distribution of Trabecular Bone Density in the Maxilla and Mandible. Implant Dent. 2019 Aug;28(4):340-348. Di Stefano DA, Arosio P, Pagnutti S, Vinci R, Gherlone E.

Përktheu: Valbona Spahia