Kariesi radikolar dhe incidenca e tij

Të dhëna nga një studim australian

Nga Figini Lara

Në dy dekadat e fundit është regjistruar një prevalencë e lartë e kariesit radikolar në popullsitë në të gjithë botën shkaktuar nga një shtim i pritshmërisë së jetës dhe një ruajtje më e mirë e dhëmbëve natyralë te të rriturit dhe të moshuarit. Parashikimet janë që kariesi radikolar do të bëhet një problematikë domethënëse e shëndetit publik (Bansal, 2011).

Por cilat janë vlerësimet e incidencës dhe të rritjes së kariesit radikolar në nivel të popullsisë botërore? Vlerësimi i incidencës së kariesit radikolar rritet në bazë të gjatësisë dhe të tipit të studimeve të pranishme në literaturë?

Tipologjia e kërkimit dhe mënyra e analizimit
Një rishikim sistematik i publikuar në Journal of Dentistry në tetor 2018 ka kërkuar që t'i japë përgjigje këtyre pyetjeve. Autorët kanë evidentuar të gjithë artikujt e publikuar në nivel botëror mbi argumentin nëpërmjet data bazave PubMed dhe EMBASE.

Të gjithë studimet longitudinal mbi incidencën dhe rritjen e kariesit radikolar të publikuar në anglisht deri në vitin 2017 janë seleksionuar dhe analizuar në mënyrë të pavarur nga dy revizorë.

Është vlerësuar incidenca kumulative dhe rritja e kariesit/mbushja radikolare (DFS) dhe është kryer analiza e meta-regresionit për follow-up në vijim (<2 vjet, 2 vjet, 3-4 vjet, ≥5 vjet) dhe lloji i studimit (vëzhgimor apo studim klinik).

Rezultate
Nga 737 artikujt e identifikuar, 20 janë përfshirë në meta-analizën finale. Incidenca dhe rritja e kariesit radikolar vjetor kanë rezultuar të jenë respektivisht 18,25% [CI = 13,22%-23,28] dhe me 0,45 [CI = 0,37-0,53]. Gjatësia e follow-up por jo lloji i studimit ka ndikuar te vlerësimet.

Incidenca vjetore e DFS dhe rritja e kariesit radikolar në studimet me follow-up nën 2 vjet kanë rezultuar të jenë respektivisht 32,95% [CI = 29,13%-36,77%] dhe 0,64 [CI = 0,38-0,89].

Në studimet me follow-up 5 vjet, incidenca dhe rritja e kariesit radikolar vjetor kanë rezultuar të jenë respektivisht 9,4% [CI = 3,32 -15,48%] dhe prej 0,43 [CI = 0,21-0,64].

Konkluzione
Nga të dhënat e zbuluara në këtë rishikim, kariesi radikolar është rritur në kohë dhe te të rriturit më të shëndetshëm. Kohëzgjatja e follow-up-it ndikon vlerësimet e kariesit radikolar për shkak të rritjes së personave të moshuar relativisht më të shëndetshëm të përfshirë në studim.

Implikimet klinike
Rritja e kariesit radikolar edhe te të rriturit më të shëndetshëm përfaqëson një problematikë për stomatologjinë aktuale dhe atë të ardhshme aq sa ka nevojë për politika shëndetësore në mëyrë që ta konsiderojmë.

Për më tepër:
• Bansal V, Sohi R, Veeresha K, Kumar A, Gambhir R. Root caries - A problem of growing age. Indian J Dent Adv 2011;3(1):418-22.
• Hariyani N, Setyowati D, Spencer AJ, Luzzi L, Do LG. Root caries incidence and increment in the population - A systematic review, meta-analysis and meta-regression of longitudinal studies. J Dent 2018 Oct;77:1-7.

Përktheu: Erjola Taga