Ripërthitja radikolare e dhëmbëve ngjitur me kaninët maksilarë të impaktuar

Nga Figini Lara

Nga të dhënat e literaturës zbulohet se kaninët maksilarë shfaqen të impaktuar, me pamundësinë për t'u eruptuar rregullisht me një prevalencë të përgjithshme që shkon nga 1 në 3%, të dytët vetëm pas molarëve të tretë. Megjithatë, në ndryshim nga molarët e tretë kanini maksilar ndodhet në një zonë shumë më të vështirë si nga ana estetike ashtu dhe nga ajo funksionale.

Pasoja negative më e padëshirueshme dhe e pakthyeshme e kaninëve maksilarë të impaktuar është ripërthithja radikolare (RR) e dhëmbëve ngjitur, në veçanti e incizivëve lateralë me dëmtim të mundshëm të pakthyeshëm që mund të çojë në humbjen e elementeve dentare. Për shkak të një mungese të përgjithshme të simptomave, RR e dhëmbëve ngjitur me kaninët e impaktuar rrezikon që të diagnostikohet me vonesë.

Megjithatë falë futjes së tomografisë së kompjuterizuar me fashë konike (CBCT) është përmirësuar ndjeshmëria dhe saktësia e diagnostikimit të RR në mënyrë domethënëse. Falë tomografisë së kompjuterizuar (CT) kërkuesit kanë mundur që të diagnostikojnë një përqindje të RR të detektueshme në 38% të incizivëve lateralë dhe në 9% të incizivëve qendrorë (Ericson, 2000).

Por deri në cilën pikë janë përgjegjës kaninët për RR të dhëmbëve ngjitur? Cilat janë porcionet radikolare më të prekura nga RR në rastet e kaninëve të impaktuar dhe cila është shkalla e gjendjes së rëndë të RR?

Tipologjia e kërkimit dhe mënyra e analizimit
Në një rishikim sistematik të publikuar në JADA në shtator 2018, shqyrtohet kjo tematikë. Autorët e rishikimit kanë kryer një kërkim elektronik të të gjithë studimeve të publikuar mbi argumentin nëpërmjet Cochrane Library, PubMed (Medline), Scopus dhe Web of Science dhe një kërkim parcial në literaturën gri duke përdorur Google Scholar, Open Grey dhe ProQuest.

Studimet e përfshira në rishikim kishin të bënin me pacientët (adoleshentë, adultë dhe të moshuar) me kaninët maksilarë të përhershëm të impaktuar ku autorët kanë vlerësuar incidencën e RR në dhëmbët ngjitur nëpërmjet CBCT.

Dy revizorë në mënyrë të pavarur kanë kryer seleksionimin e studimeve, ekstraksionin e të dhënave dhe kanë vlerësuar riskun e bias. Kriteret e përzgjedhjes përfshinin studime vëzhguese.

Rezultate
Ndër 953 studimet e regjistruara në data bazë mbi argumentin, 18 janë përfshirë në rishikimin final nga autorët. Rezultatet e metaanalizës kanë zbuluar se pozicioni më i shpeshtë i kaninëve të impaktuar ishte në 56,99% të rasteve palatal; një e treta apikale ka rezultuar të jetë porcioni radikolar më shumë i prekur nga RR.

Ripërthithja radikolare është rezultati i lehtë në 43,2% të rasteve dhe i rëndë në 30,9% të rasteve. Megjithëse, në studimet nëpërmjet dimensioneve të ndryshme të kampioneve, problemi kryesor metodologjik ka rezultuar të jetë mungesa e një grupi kontrolli dhe follow-up-i.

Konkluzione
Nga të dhënat e zbuluara nga ky rishikim ripërthithja radikolare RR e incizivëve maksilarë është e lidhur me kaninët maksilarë të impaktuar gjatë erupsionit. Erupsioni i vonë apo trajtimi i kaninëve të prekur mund të çojë në ripërthithjen e incizivëve lateral dhe qendror ngjitur.

Të gjitha porcionet radikolare të dhëmbëve ngjitur me kaninët e impaktuar mund të kundërshtojnë ripërthithjen me nivele të ndryshme të gjendjes së rëndesës por porcioni apikal duket se është më i prekuri.

Implikimet klinike
Njohja se deri në cilën pikë kaninët e impaktuar lidhen me ripërthithjen radikolare të dhëmbëve ngjitur para se të fillohet çfarëdolloj ndërhyrje, kirurgjikale dhe ortodontike dhe të jetë në gjendje që të ndajë këto informacione me pacientin lejon stomatologun që të kryejë zgjedhjen për trajtimin më të përshtatshëm.

Për më tepër:
• Ericson S, Kurol J. Resorption of incisors after ectopic eruption of maxillary canines: a CT study. Angle Orthod 2000;70(6):415-23.
• Schroder AGD, Guariza-Filho O, de Araujo CM, Ruellas AC, Tanaka OM, Porporatti AL. To what extent are impacted canines associated with root resorption of the adjacent tooth? A systematic review with meta-analysis. J Am Dent Assoc 2018 Sep;149(9):765-77.

Përktheu: Erjola Taga